پيام نفت -رسانه خبري تحليلي نفت، گاز و انرژي : امتناع حكمراني حزبي؛ آسيب شناسي رابطه نظام حزبي و نظام انتخاباتي در جمهوري اسلامي ايران
دوشنبه، 19 مهر 1400 - 16:05 کد خبر:47698
پيام نفت:

چكيده

اگر كارويژه اصلي احزاب را دست يابي به قدرت و كسب كرسي هاي نمايندگي بدانيم، مهم ترين مسئله اي كه پيش روي كنشگران سياسي قرار مي گيرد، فراهم كردن بسترهاي نهادينه و قانون مند جهت مشاركت سياسي افراد و گروه هاي مختلف اجتماعي است و در همين زمينه نظام انتخاباتي و رابطه ي آن با نظام حزبي اهميت پيدا مي كند. در ايران به دليل كاستي هاي نظام انتخاباتي، نظام حزبي با بحران عدم نهادينگي و بي ثباتي مواجه است. از اين رو، پرسش اصلي اين مقاله اين است كه چرا علي رغم وجود آزادي تشكيل احزاب سياسي در قوانين ايران، حكمراني حزبي شكل نگرفته است؟ اين مقاله با روشي توصيفي- تحليلي و با استفاده از چشم انداز نهادگرايانه، به دنبال بررسي نقش نظام حقوقي و به تبع آن قوانين و مقررات حاكم بر احزاب و انتخابات در شكل گيري و تثبيت نظام حزبي در ايران است. بررسي قوانين حاكم بر احزاب از بدو شكل گيري نظام جمهوري اسلامي نشان مي دهد كه ايجاد موانع گوناگون و عدم توازن ميان حقوق و تكاليف احزاب در اين قوانين، از عوامل اصلي و بي واسطه ي عدم نهادينگي احزاب و حكمراني حزبي است. در واقع، قواعد نهادي (قانون انتخابات و احزاب) در جمهوري اسلامي، به جاي آن كه مشوق شكل گيري و تثبيت سازوكارهاي حزبي باشند، آنها را تخريب و تضعيف كرده اند.