بزرگ‌ترين بازنده اين خط لوله اوكراين است چراكه روسيه خواهد توانست به‌پشتوانه آن، اقدام به‌قطع انتقال گاز از خط لوله نورداستريم يك كه از اوكراين مي‌گذرد بكند و در اين صورت حدود يك‌ميليارد دلار سودآوري سالانه اين كشور از بين خواهد رفت؛ اگرچه اين اتفاق تا سال ۲۰۲۴ كه توافق بين اين دو كشور در اين زمينه به‌پايان مي رسد، رخ نخواهد داد. اوكراين همچنين نگران است حالا كه روسيه نگراني از بابت جريان صادرات گاز خود ندارد، سناريوي حمله نظامي به‌شرق اين كشور را عملي كند. از سوي ديگر، آمريكا از دو جهت مخالف نورداستريم۲ است: نخست اينكه مي گويد اين پروژه كه حالا تكميل شده وابستگي اروپا به‌روسيه به‌عنوان رقيب استراتژيكش را افزايش خواهد داد و مسكو خواهد توانست از گاز به‌عنوان ابزاري سياسي بهره ببرد. مساله دوم اينكه صادرات گاز طبيعي مايع (LNG) آمريكا به‌اروپا مشتريان كمتري خواهد يافت كه البته اين كشور چنين انگيزه اي را براي مخالفت با نورداستريم۲ انكار مي كند.
نورداستريم۲ نهايي شد
شركت گازپروم روسيه كه مالك خط لوله نورداستريم۲ است اعلام كرد كه ساخت اين پروژه عظيم را كه مورد مناقشه بسياري بوده به‌پايان رسانده است. اين خط لوله سودآور مي‌تواند صادرات گاز روسيه به‌آلمان را دو برابر كند، آن هم در زماني كه قيمت گاز به‌ركوردهاي بالايي دست يافته و عرضه گاز پيش از زمستان بسيار پايين است. نورداستريم۲ كه از طريق درياي بالتيك به‌آلمان مي رسد، اوكراين يعني دشمن سياسي روسيه را دور مي زند و مي تواند يك منبع درآمد كي‌يف را قطع كند چراكه با ساخت اين خط لوله، اهميت خط لوله پيشين نورداستريم كه از اوكراين عبور مي كرد و اين كشور به‌همين دليل هزينه انتقال آن را دريافت مي كرد، پايين مي آيد.
به گزارش خبرگزاري رويترز، با وجود اينكه رگولاتور آلمان هنوز اجازه آغاز جريان گاز از اين خط لوله را نداده، تكميل‌شدن آن به‌معناي اين است كه روسيه توانايي صادرات انرژي خود را به‌اروپا هم از مسير درياي بالتيك در شمال و هم از طريق درياي‌سياه در جنوب يعني جايي‌كه خط‌لوله ترك‌استريم جريان دارد، بهبود بخشيده است. گازپروم گفت: «رييس هيات‌مديره، الكسي ميلر در جلسه صبح در شركت گازپروم گفت ساخت نورداستريم۲ به طور كامل ساعت ۸:۴۵به‌وقت مسكو تكميل شد.»
ساخت نورداستريم۲ كه ۱۲۰۰كيلومتر از روسيه تا آلمان طول دارد پنج سال قبل آغاز شد. اين پروژه ۱۱ ميليارد دلاري در پايان سال ۲۰۱۹ به‌در بسته خورد چراكه رئيس‌جمهور سابق ايالات‌متحده، دونالد ترامپ تحريم هايي را عليه اين پروژه اعمال كرد.
ساخت اين خط لوله يك سال بعد از سر گرفته شد كه در عمليات جديد كشتي هاي خود روسيه درگير پروژه شدند. اين مسير به‌همراه خط لوله نورداستريم كه هم اكنون فعال است، صادرات گاز به‌آلمان را به۱۱۰ ميليارد متر‌مكعب در سال مي‌رساند كه حدود نيمي از كل صادرات گاز روسيه به‌اروپا در سال است. گازپروم بزرگ‌ترين تامين كننده گاز اروپا است كه بيش از يك سوم بازار گاز اين منطقه را در اختيار دارد. پنج شنبه روسيه گفت كه تزريق تجاري گاز در اين خط لوله تا زماني كه رگولاتور آلماني چراغ سبزي ندهد، آغاز نمي‌شود. با اين حال گازپروم گفته فعاليت هاي مورد‌نياز پيش از شروع انتقال گاز با هدف بهره‌برداري از خط لوله تا پيش از پايان سال ميلادي انجام خواهد شد.
مخالفان چه مي گويند؟
اعلام تكميل خط لوله جديد گازي روسيه با ترديد كي يف مواجه شد كه خطر از دست دادن ميلياردها دلار درآمد در صورت قطع انتقال گاز مسكو از طريق اوكراين را پيش‌روي خود مي بيند.
توافق پنج ساله انتقال گاز روسيه با اوكراين پس از سال ۲۰۲۴ منقضي مي شود. رئيس‌جمهور روسيه، ولاديمير پوتين گفته اوكراين اگر خواهان ادامه انتقال گاز از كشورش است بايد حسن‌نيت نشان دهد. به گزارش يورونيوز، اوكراين گفته است همچنان به‌مبارزه با نورداستريم۲ ادامه مي دهد. در همين حال، روسيه خواهان اجرايي شدن «هرچه زودتر» خط لوله شده است.
مخالفان معتقدند اين خط لوله وابستگي انرژي اروپا به‌مسكو را افزايش خواهد داد. ولوديمير زلنسكي، رئيس‌جمهور اوكراين خط لوله جديد را يك سلاح قدرتمند ژئوپليتيك توصيف كرده است. لهستان هم كه نورداستريم۲ آن را دور مي‌زند به‌اين خط لوله اعتراض كرده است. به‌گفته اين رسانه همين موضوع باعث خسارت يك ميلياردي اوكراين در سال مي شود.
منتقدان در اروپا و آمريكا مي گويند خط لوله نورداستريم يك خيانت به‌كي يف است كه از زماني‌كه روسيه شبه‌جزيره كريمه را در سال۲۰۱۴ به‌خاك خود ملحق كرد، با اين كشور روابط تنش‌آلودي داشته است. آن اتفاق موجب خلع رئيس‌جمهور سابق طرفدار كرملين اوكراين و شورش تجزيه طلبان شرق اين كشور شد. اوايل سال‌جاري، روسيه همچنين ده‌ها هزار نيروي نظامي خود را در مرز با اوكراين مستقر كرد.
علاوه بر اين، ترس اين وجود دارد كه نورداستريم۲ حمله نظامي احتمالي روسيه به اوكراين را تسهيل كند زيرا مسكو ديگر نگراني در مورد زيرساخت گاز اوكراين براي تامين انرژي مشتريان اروپايي نخواهد داشت. دولت كي‌يف در بيانيه اي اعلام كرد: «اوكراين به‌مبارزه عليه پروژه سياسي روسيه تا زمان تكميلش و پس از آن و حتي بعد از شروع تحويل گاز ادامه مي دهد.»
با اين وجود، يكي از سخنگويان رياست‌جمهوري اوكراين گفت اين كشور از برلين و واشنگتن «تضمين» گرفته كه گاز روسيه «براي دست كم ۱۰ سال ديگر» از خاك اين كشور منتقل خواهد شد.
پس از سال‌ها تنش ديپلماتيك كه برخي را به‌اين باور رساند كه خط لوله هرگز به‌پايان نمي‌رسد، تكميل اين خط لوله براي روسيه يك پيروزي است. ماريا زاخارووا، سخنگوي وزارت امور‌خارجه روسيه اين پروژه را «يكي از بزرگ‌ترين سازه هاي انرژي» دانست.
ديميتري پسكوف، سخنگوي كرملين هم در اين‌باره عنوان كرد: «ما همه مي خواهيم آلمان اجازه دهد تا تحويل گاز هرچه سريع تر آغاز شود.» آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان و ولاديمير پوتين مرتبا تكرار كرده اند كه نورداستريم۲ يك پروژه كاملا تجاري (و نه سياسي) است.
آمريكا كه تلاش مي كند فروش دريايي LNG را به‌اروپا افزايش دهد و اين گاز صادراتي را «مولكول‌هاي آزادي» خوانده، نگران نفوذ گازي قدرتمندانه‌تر روسيه در اين منطقه است.
واشنگتن قويا با ساخت اين خط لوله مخالفت كرده است اما در‌ماه جولاي دولت جو بايدن تلاش كرد اين مناقشه را به‌پايان برساند. آمريكا و آلمان به‌يك توافق براي اجازه تكميل نورداستريم۲ بدون اعمال تحريم بر شركت هاي آلماني رسيدند. اما دو كشور متعهد شدند با هرگونه تلاش روسيه براي استفاده از خط لوله نورداستريم۲ به‌عنوان يك سلاح سياسي مقابله كنند. بايدن همچنين موافقت كرده تا از اوكراين و لهستان از طريق تامين مالي انرژي جايگزين و توسعه پروژه‌ها حمايت كند.
مركل كه در تور اروپايي خود به‌سر مي برد، براي آخرين ديدار به‌لهستان رفته كه ريسك تحت‌الشعاع قرار گرفتن آن با تنش ها بر سر خط لوله گازي را پذيرفته است. مركل كه در شرق آلمان بزرگ شده، پيش از اين به‌عنوان كسي كه با دولت هاي اروپاي مركزي پساكمونيسم رابطه خوبي دارد شناخته مي شد، اما نورداستريم۲، بزرگ‌ترين اقتصاد اتحاديه اروپا را در مقابل كشورهاي اروپاي‌شرقي و مركزي قرار داده است. ميشل بارانوفسكي، رئيس‌دفتر ورشو صندوق مارشال آلمان در اين‌باره مي گويد: «فكر مي‌كنم مركل از ديدگاه لهستان به‌عنوان خانم نورداستريم۲ اين كشور را ترك خواهد كرد.»
انتظار براي چراغ سبز آلمان
اولها بلكوا، يك مدير در اپراتور خطوط لوله گاز اوكراين به‌رويترز گفت: « (نهايي‌شدن) ساخت به‌معناي اجرايي‌شدن آن نيست و اين اتفاق تا زمان تاييد شدن خط لوله رخ نخواهد داد.»
در همين راستا، كارلوس تورس‌دياز، رئيس بخش بازارهاي برق و گاز در شركت مشاوره اي ريستاد انرژي گفته براي جريان پيدا كردن گاز در خط لوله نورداستريم۲ زمان نياز است. او ادامه داد: «واكنش خاصي از سوي بازار به‌اين خبر تاكنون وجود نداشته، بنابراين من حدس مي زنم اين موضوع هم تاييد مي كند كه بازار انتظار تحويل تجاري گاز در كوتاه مدت را ندارد.»
با اين وجود كرملين مي‌گويد «همه» به تاييد‌شدن اين خط لوله علاقه‌مندند. پيش از اينكه تنظيم كننده انرژي آلمان اقدام به‌تاييد نورداستريم۲ كند، اين خط لوله بايد تحت‌قوانين تفكيكي اروپا قرار بگيرد كه الزام مي دارد مالكان خطوط لوله با تامين كنندگان گاز از طريق همان خط لوله متفاوت باشند تا رقابت عادلانه تضمين شود. شركاي غربي گازپروم يونيپر آلمان، وينترشال دي‌باسف، شركت بزرگ نفت انگليسي هلندي شل، او.ام.وي. اتريش و شركت انژي فرانسه هستند.
رگولاتور آلماني گفته نمي‌داند چقدر طول مي‌كشد تا تصميمي در مورد گواهي‌دادن به‌خط لوله بگيرد اما در صورتي كه عمليات انتقال گاز بدون تاييد آن آغاز شود، مي تواند اين كنسرسيوم را جريمه كند.