به گزارش خبرگزاري صدا وسيما مركز خوزستان ؛ اين روز‌ها كه خاموشي هاي كلافه كننده، موهبتي به نام برق را براي ما يادآور شد و شروع فصل تابستان با افزايش بار ۲۰ هزار مگاواتي به شبكه برق سراسري نياز به توسعه توليد را به ما گوشزد كرد به دنبال ارائه راهكاري موثر براي رفع محدوديت‌هاي انرژي هستيم.
با مطالعه شاخص‌هاي مصرف انرژي در ايران و متوسط جهاني متوجه مي‌شويم كه در بازه زماني ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷ رشد شدت مصرف انرژي (شاخص كارايي انرژي در كشور) در ايران بيش از ۵۰ درصد رشد داشته است، بالا بودن شدت مصرف انرژي در ايران بيانگر ۴۰ درصد مصرف بيشتر انرژي از ميانگين جهاني براي توليد كالا و خدمات مشابه است.
در مطالعه طرح جامع انرژي كشور نياز به ظرفيت توليد ۱۵۰ هزار مگاوات در افق ۱۴۲۰ ديده شده است و اقدامات موثر در رفع محدوديت انرژي در چهار راهكار خلاصه شد، بهينه سازي مصرف، توسعه نيروگاه‌هاي هسته‌اي، توسعه تجديد پذير‌ها و واردات انرژي
ازبين راهكار‌هاي ارائه شده با نگاهي به روند‌هاي جهاني توسعه آن چه در بلند مدت مي‌تواند مارا به انرژي ارزان و پاك برساند روي آوردن به توسعه برق خورشيدي در ايران است.
انرژي خورشيدي منحصر به فردترين منبع انرژي تجديد پذير در جهان است و منبع اصلي تمامي انرژي‌هاي موجود در زمين به شمار مي‌آيد. اين انرژي به صورت مستقيم و غيرمستقيم مي‌تواند به اشكال ديگر انرژي تبديل شود.
با توجه به محدود بودن منابع سوخت فسيلي و مشكلات ناشي از احتراق اين سوخت‌ها مانند آلودگي روز افزون هوا، استفاده از فناوري‌هاي خورشيدي مورد توجه بسياري از كشور‌ها قرار گرفته و در حال حاضر كشور‌هاي زيادي وجود دارند كه به دنبال استفاده از نور خورشيد به طرق مختلف هستند تا از آن به عنوان مثال برق توليد كنند.
نتايج مطالعات طرح جامع انرژي با توجه به محدوديت تامين سوخت نيروگاهي متناسب با هزينه توليد و تنش‌هاي آبي نيروگاه‌هاي برقابي و كاهش ۴۰ درصدي آورد آب در پشت سدها، لزوم توسعه هر چه بيشتر نيروگاه‌هاي تجديد پذير به ويژه خورشيدي را نشان داده است.
با نگاهي به روند جهاني توسعه انرژي‌هاي تجديد پذير در دنيا بيش از ۲۰ درصد تقريبا ً (۵۰۰ گيگا وات) نيروگاه‌هاي خورشيدي در جهان نصب شده كه رشد ۱۲ برابري توسعه را نشان مي‌دهد.
همچنين با مقايسه هزينه همتراز شده نيروگاه‌هاي مختلف جهان در سال ۲۰۲۰ متوجه مي‌شويم در شرايط كنوني ارزان‌ترين تكنولوژي توليد انرژي الكتريكي سيستم‌هاي خورشيدي است.
در حال حاضر درايران سيستم‌هاي توان خورشيدي در مرحله غير رقابتي قرار دارد و به اهداف خود در برنامه توسعه نيروگاه‌هاي تجديد پذير يعني رسيدن به عدد ۴۰۰۰ مگاوات، نرسيده است و از ميزان هدف قانوني (۵ درصد ظرفيت نيروگاهي در برنامه ششم توسعه) تنها حدود ۲۰ درصد محقق شده است.
با وجود اين كه خريد تضميني برق توليدي نيروگاه‌هاي تجديد پذير از برنامه چهارم توسعه آغاز شده است و منابع مالي از محل عوارض برق در قانون بودجه سالانه كشور داراي پشتوانه قانوني ماده ۵ قانون حمايت از صنعت برق مصوب سال ۱۳۹۴ پيش بيني شده است.
يك سوم خاك ايران پوشيده شده از كوير است كه با نصب پنل‌هاي خورشيدي مجهز توانايي بهره برداري از انرژي خورشيدي در آن‌ها فراهم مي‌شود و مي‌توان از پتانسيل و ظرفيت موجود در كوير‌ها براي تامين انرژي بهره برد.
نيروگاه خورشيدي احداث كنيد و تا ۲۰ سال برق را تضميني بفروشيد
يكي از راهكار‌هاي دولت براي تحقق ايجاد ۵۰۰۰ مگاوات ظرفيت خورشيدي احداث نيروگاه خورشيدي توسط مشتركين خانگي و روستايي و تضمين خريد برق توسط وزارت نيرو است بدين صورت كه مشترك خانگي پنل و تجهيزات را خريداري مي‌كند و وزارت نيرو تا ۲۰ سال برق توليدي را به صورت تضميني از مشترك خريداري مي‌كند.
رستمي يكي از مجريان طرح انرژي خورشيدي در خوزستان با اشاره به اين كه افزايش نرخ ارز تاثير مستقيمي بر تجهيزات نصب نيروگاه انرژي خورشيدي گذاشت گفت: براي نصب يك كيلووات نيروگاه انرژي خورشيدي حدوداً بين ۲۰ تا ۲۵ ميليون هزينه متوجه هر مشترك مي‌باشد.
وي در ادامه افزود: اگر سال ۹۸ يك مشترك تصميم به نصب پنل خورشيدي بر بام خانه داشت بعد از ۴ سال شاهد بازگشت سرمايه و خريد تضميني برق و سود آوري بود، اما رفته رفته هزينه تجهيزات سولار بالا رفت و در سال جاري شاهد بازگشت ۱۰ ساله سرمايه هستيم.
وي هزينه احداث يك نيروگاه ۵ كيلو وات را ۴۵ ميليون تومان عنوان كرد عددي كه سال ۱۴۰۰ به ۱۰۰ ميليون افزايش پيدا كرده است اين در حالي است كه هزينه احداث ۲ برابر شده، ولي خريد تضميني فقط ۴۰ درصد افزايش پيدا كرده است .
يعني اگر وزارت نيرو در سال ۹۸ به ازاي هر كيلووات برق را به قيمت ۱۰۴۰ تومان مي‌خريد اين مبلغ در سال ۱۴۰۰ به ۱۵۰۰ تومان افزايش پيدا كرده است.
براساس مصوبه خريد برق از نيروگاه‌هاي خورشيدي كه آخرين بازنگري آن مربوط به ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۰ است در بند دو افزايش نرخ ۴۰ درصدي براي همه انواع تكنولوژي‌هاي تجديد پذير تا سايز ۱۰ مگا وات بيان شده است.
وي در ادامه يادآور شد كه مردم در صورتي به نصب تجهيزات خورشيدي بر بام خانه هايشان ترغيب مي‌شوند كه سياست‌هاي حمايتي و تشويقي آن‌ها را به اين سمت وسو بكشاند.
بيشترين مصرف برق خوزستان در تابستان به مصارف خانگي اختصاص دارد
سخنگوي صنعت برق در جنوب غرب كشور مهمترين عامل مصرف برق را مصارف سرمايشي خواند و گفت: مصرف برق وسايل سرمايشي در خوزستان در سال جاري ۶۰۰۰ مگاوات معادل ۳ميليون كولر گازي است.
زماني افزود : ۶۰۰۰ مگاوات افزايش بار در تابستان به مصرف خانگي كه در زمستان معادل ۱۲۰۰ مگاوات بوده اضافه شده و مصرف خانگي را در تابستان سال ۱۴۰۰ به ۷۲۰۰ مگاوات رسانده است.
زماني در ادامه بيان داشت : پيك مصرف خوزستان در تابستان سال جاري تاكنون ۸۱۴۱ مگاوات بوده كه در ۱۱ تيرماه با دماي ۵۱ درجه رخ داده و نشان از سهم ۸۸درصدي مصارف خانگي نسبت به كل مصرف در لحظه پيك دارد .
وي در ادامه يادآور شد : در نظر داشته باشيد، سهم خانگي در سال ۹۹ معادل ۸۲درصد از پيك بار ۸۵۱۸ مگاواتي بوده است كه به دليل كاهش بار صنايع در سال جاري و در نتيجه كاهش پيك بار امسال نسبت به سال قبل باعث افزايش سهم خانگي شده است.
در پيك امسال سهم صنعت ۱۰درصد شده است
سخنگوي صنعت برق جنوب كشور تصريح كرد : در پيك امسال سهم صنعت ۱۰درصد شده است در حالي كه سهم صنعت در تابستان ۹۹ معادل ۱۵ درصد بوده و ۳ درصد ديگه هم سهم ساير مصارف بوده است .
وي اظهار داشت : متوسط بار خوزستان در زمستان ۳۲۰۰ مگاوات است كه ۵۰ درصد آن را صنعت و ۳۷درصد را خانگي مصرف مي‌كند.
برنامه ريزي توليد ۱۰ مگاوات برق با احداث نيروگاه‌هاي خورشيدي بر بام هاي مشتركين خوزستاني
سخنگوي برق خوزستان يكي ازاقدامات موثر در رفع محدوديت‌هاي انرژي اوليه در افق ۱۴۰۰ را روي آوردن به انرژي‌هاي تجديد پذير مثل انرژي خورشيدي دانست و گفت: در نظر داريم براي مشتركيني كه تمايل به نصب پنل‌هاي خورشيدي بر بام خانه‌ها يشان دارند، تسهيلات ويژه‌اي را فراهم كنيم.
كيومرث زماني گفت : در حال حاضر در خوزستان ۱۸۰۰ كيلو وات معادل ۱/۸ مگاوات انرژي خورشيدي در خوزستان نصب شده است.
وي بابيان اين كه نصب يك نيروگاه ۱۰ كيلو واتي حدوداً ۲۰۰ ميليون تومان هزينه دارد گفت: در نظر داريم رايزني‌هايي با بانك‌هاي استان داشته باشيم تا تجهيزات اوليه به صورت تسهيلات با سود ۱۰ درصد خريداري شود.
اگر بانك‌ها با سود ۱۰ درصد اين ۲۰۰ ميليون را در ازا نصب صفحات خورشيدي و تجهيزات آن تامين كنند در عوض وزارت نيرو قوانيني دارد كه برق توليد شده به صورت تضميني تا ۲۰ سال آينده با بيش از ۵۰ برابر قيمت توليدي برق، خريداري مي‌كند.
وي در ادامه با يك مثال توضيح مي‌دهد: مثلاً مشتركي كه صاحب يك نيروگاه ۱۰ كيلو واتي است در ماه ۴ ميليون تومان درآمد دارد و ۲ و نيم ميليون آن را براي پرداخت اقساط تجهيزات مي‌پردازد و مابقي يعني ۱/۵ ميليون را به عنوان درآمد ماهيانه مي‌تواند برداشت كند.
زماني با تاكيد براين كه اين تسهيلات ۲۰۰ ميليوني به صورت پول نقد نيست كه بخواهد آثار تورمي داشته باشد گفت: تامين مالي و ساز وكار پياده كردن اين طرح بايد با تحويل سولار‌ها باشد نه تحويل پول نقد چرا كه حجم نقدينگي بالايي به بازار تزريق مي‌كند.
سخنگوي صنعت برق در جنوب غرب كشور افزود: در رابطه با قوانين توسعه انرژي‌هاي تجديد پذير و خريد تضميني برق، قوانين كامل و شفافي داريم و براساس تعرفه‌هاي جديد وزارت نيرو قيمت برق خريداري شده از نيروگاه‌هاي خورشيدي بخش خانگي بيش از ۵۰ برابر تعرفه فروش برق خانگي در خوزستان است.
زماني ، مشاركت بهره برداري از نيروگاه‌هاي خورشيدي خانگي را يك راهكار ملي براي توسعه انرژي‌هاي پاك، خواند و گفت: بهره برداران بعد از ۱۰ سال صاحب ۱۰۰ درصد درآمد خواهند شد و بعد از ۲۰ سال هم با به روز رساني پنل‌هاي خورشيدي مجدداً مي‌توانند از عوايد اين طرح استفاده كنند.
وي تنها مانع اجراي اين طرح را تامين مالي دانست و گفت: اگر بانك‌ها ورود كنند و تسهيلات با سود ۱۰ درصد را در اختيار مشتركين قرار دهند مي‌توانند هم شيريني يك سرمايه گذاري تضميني را بچشند و هم اين كه به توسعه انرژي‌هاي پاك كمك كنند.
وي در پايان يادآور شد: در صورت تامين مالي و حمايت بانك‌ها خوزستان ظرفيت افزايش تا ۱۰۰۰ مگاوات برق خورشيدي را داراست.
ثروت آفتاب
با توجه به اين كه هزينه نگهداري پنل‌هاي خورشيدي بسيار مقرون به صرفه است و استفاده از نيروگاه‌هاي خورشيدي توانسته در برخي مناطق روستايي و دورافتاده مشكلات مردم منطقه را كاهش دهد، بايد فكري اساسي به حال هزينه راه اندازي سلول‌هاي خورشيدي شود و تا جايي كه ممكن است هزينه‌ها تعديل شود.
بيشتر بخوانيد : انرژي خورشيدي ۲۷ روستا در خوزستان را روشن كرد
توليد برقي كه نه به آب و نه به سوخت فسيلي احتياج دارد و همچنين آلايندگي هم ندارد براي استان گرم وخشكي مثل خوزستان كه بيش از ۳۰۰ روز آفتابي دارد بسيار لازم است ، به شرطي كه بيش از پيش از اين ثروت خدادادي كه به رايگان در خدمت بشر قرارداده شده استفاده كنيم و برنامه ريزي‌ها را به سمتي برد كه از ميزان قابل توجه بيش از ۳ هزار ساعت آفتابي خوزستان استفاده بهينه شود و خود رابراي روزگاري كه نفت عنوان كالاي راهبردي خود را از دست مي‌دهد آماده شويم. .
بايد جهاد خورشيدي در كشور راه بيفتد اين جهاد به واسطه معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري، وزارت نيرو و ساتبا محقق خواهد شد؛ بدين واسطه موازي كاري پيش نمي‌آيد و بستري براي سرعت دادن به استفاده از انرژي خورشيدي در كشور فراهم خواهد شد.
نويسنده : زهرا كياني