اواخر سال گذشته بود كه با افتتاح فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس ايران در توليد بنزين خودكفا شد و توانست دروازه‌هاي واردات اين فرآورده استراتژيك به كشور را ببندد. اكنون نيز شاهد افزايش توليد اين فرآورده هستيم تاجايي كه تابستان امسال بالاترين رقم تاريخي توليد بنزين در ايران ثبت شد.
علاوه‌بر اين در فاصله سال‌هاي ۵۷ تا ۵۹ به‌طور ميانگين روزانه ۱۴ ميليون ليتر بنزين در كشور توليد شده كه اين مقدار در فاصله سال‌هاي ۹۶ تا ۹۷ (۹ ماه ابتداي سال) با افزايش ۵.۹ برابري به ميانگين روزانه ۸۳ ميليون ليتر افزايش يافته و اين در حالي است كه مصرف روزانه بنزين در كشور نيز رقمي در همين حدود را تعقيب كرده است؛ به نحوي كه در فاصله سال‌هاي ۹۶ تا ۹۷ به‌طور ميانگين روزانه حدود ۸۸ ميليون ليتر بنزين در كشور مصرف شده است.
همچنين واردات اين فرآورده در كشور در فاصله سال‌هاي ۵۷ تا ۵۹ صفر بوده و به تدريج با افزايش تعداد خودروها و رشد زندگي شهرنشيني به ۳.۷ ميليون ليتر در روز در فاصله سال‌هاي ۶۴ تا ۶۷ رسيده و در فاصله سال‌هاي ۸۴ تا ۸۷ به بالاترين حد خود (۱۶.۸ ميليون ليتر در روز) رسيده است و پس از آن با روندي كاملاً كاهشي به ۷.۶ ميليون ليتر در روز در فاصله سال‌هاي ۹۲ تا ۹۵ (دولت يازدهم) رسيده است.
رقم واردات بنزين در فاصله سال‌هاي ۹۶ تا ۹۷ (۹ ماهه ابتداي سال) ۵.۹ ميليون ليتر ثبت شده است كه اين رقم به گفته مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي، از محل راه‌اندازي فازهاي سه‌گانه پالايشگاه ميعانات گازي ستاره خليج‌فارس و دستيابي به خودكفايي در تأمين بنزين مورد نياز كشور، ابتداي مهرماه ۹۷ به صفر رسيده و ديگر بنزيني وارد كشور نشده است.
در حال حاضر مقدار توليد بنزين كشور از ۱۱۰ ميليون ليتر در روز عبور كرده و اين بالاترين رقم تاريخي است كه تاكنون داشته‌اي و آن‌طور كه مسوولان اعلام كرده‌اند همه فرآورده‌ها از جمله بنزين و گازوئيل، گاز مايع، نفت كوره و سوخت جت در كشور به صورت مازاد براي صادرات وجود دارد و برنامه‌ريزي جدي براي صادرات اين فرآورده‌ها از طريق خشكي و دريا شده است.
از دي ماه سال گذشته برنامه‌ريزي براي صادرات بنزين صورت گرفت و همان زمان عليرضا صادق‌آبادي، مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي اعلام كرد كه در كشور مازاد بنزين داريم و به سمت صادرات حركت مي‌كنيم. اين اتفاق از طريق قرارداد صورت مي‌گيرد يا در رينگ بورس عرضه خواهد شد، اما اين برنامه‌ي ما در سال جاري است.
وي همچنين در گفت‌وگو با ايسنا اعلام كرد كه ايران صادركننده بنزين و گازوئيل شده است و مقصد صادرات، كردستان عراق، عراق، افغانستان و برخي كشورهاي حاشيه درياي خزر هستند.
در همين رابطه هوشنگ فلاحتيان، معاون برنامه‌ريزي وزير نفت در آن زمان با اشاره به اين‌كه ميانگين كنوني مصرف بنزين در كشور روزانه ۸۸ ميليون ليتر و توليد اندكي بيش از ۱۰۰ ميليون در روز است، گفت: در شرايط كنوني ظرفيت صادرات بنزين را داريم.
روزانه بالاي ۱۵ ميليون ليتر اضافه توليد بنزين داريم
به‌تازگي نيز وزير نفت با بيان اين‌كه روزانه بالاي ۱۵ ميليون ليتر اضافه توليد بنزين دارد كه اين اضافه توليد ذخيره شده و قرار است ميزان صادرات افزايش پيدا كند، اظهار كرد: اضافه توليد در نفت سفيد، گازوئيل و سوخت جد وجود دارد و به لحاظ پالايش وضعيت خوبي داريم.
نهم مرداد ماه نيز نخستين محموله ۱۰ هزار تني بنزين صادراتي شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي روانه رينگ بين‌الملل بورس انرژي شد. مجموع اتفاقات در ماه‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه اكنون دولت برنامه خود را تغيير داده و صادرات بنزين را جز اولويت‌هاي خود قرار داده است.
در اين بين حسن ضياكاشاني، مديرعامل اسبق شركت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران در خصوص مزاياي اين امر به ايسنا اظهار كرد كه قطعا اين كار مفيد بوده، چراكه از زمان پيدايش نفت خام در كشور و فروش آن يكي از مباحثي كه در بين بدنه كارشناسي بخش نفت مورد بحث قرار مي‌گرفت اين بود كه اگر مي خواهيد نفت خام را بفروشيد و خريداران را توسعه دهيد مي‌بايست ساز و كاري را به وجود آوريد كه تعداد خريداران افزايش يابد.
وي با اشاره به محدوديت‌هايي كه در گذشته وزارت نفت براي فروش اعمال مي‌كرد، اظهار كرد كه علي‌رغم مشكلاتي كه تحريم براي كشور به‌وجو آورد يك منفعت را شاهد بوديم و آن‌هم توجه وزارت نفت به خريداران داخلي بود، چراكه موجب شد خريداران ايراني نيز بتوانند هر كالايي كه وزارت نفت توليد مي كند اعم از محصولات پتروشيمي، پالايش و پخش و شركت ملي نفت ايران را خريد كنند كه همين موضوع نيز موجب شد رانت خواري‌هاي احتمالي از بين برود كه اميدواريم ادامه يابد.
ضياكاشاني با اشاره به مزاياي ورود بنزين به تالار شيشه‌اي و افزايش صادرات از اين طريق، گفت: در آن زمان كه بنده مديرعامل شركت پالايش و پخش فراورده هاي نفتي بودم پيشنهاد دادم كه براي ورود ايران به كشور افغانستان اقدام به احداث انبار و جايگاه شودو از طريق احداث انبار و توسعه شبكه هاي عرضه ميزان قاچاق كاهش يابد اكنون شاهد هستيم كه باورد بنزين به بورس شرايط براي ورود تجار افغانستان نيز محيا شده است تا بتوانند از مسير صحيح اقدام به خريد بنزين كنند.
به گفته وي، عامل ديگري كه مي‌تواند وضعيت سوخت را سر و سامان دهد مساله كارت سوخت است، چراكه اين موضوع نيز عاملي است تا تجار افغانستان و ديگر كشورها مجبور شوند يا وارد بورس شوند و فراورده هاي مورد نيازشان را بخرند و يا به وزارت نفت مراجعه كنند چراكه ايران كشوري است كه مي‌تواند نيازهاي انرژي كشورهاي منطقه را برطرف كند.
بنزين قابل تحريم نيست
اين صحبت‌ها در شرايطي است كه اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس جمهوري با اشاره به افزايش توليد بنزين در كشور گفت: امروز بنزين نه‌تنها قابل تحريم نيست، بلكه به يكي از اقلام مهم صادراتي كشور تبديل شده است.
جهانگيري با اشاره به شرايط خطير و پيچيده كشور اظهار كرد كه شرايط خطير كشور به‌معناي بن‌بست نيست، زيرا ايران كشوري قوي، پرظرفيت و ثروتمند است كه از ذخاير سرشار نفت و گاز و منابع معدني متعدد و موقعيت جغرافيايي استثنايي برخوردار است و مي‌تواند با اتكا به اين ظرفيت‌ها مسائل خود را حل و فصل كند.