به گزارش خبرگزاري فارس، يكي از بخش‌هاي اصلي مصرف انرژي كشورها، حوزه حمل و نقل است. بنابراين بهينه سازي مصرف سوخت در اين بخش، تأثير زيادي بر صرفه‌جويي كلي مصرف انرژي در كشور مي‌گذارد. در اغلب كشورهاي دنيا، از حامل‌هاي انرژي متعددي در حمل و نقل استفاده مي‌شود. بنزين، گازوئيل، برق و گاز طبيعي فشرده شده (CNG) از جمله حامل‌هاي انرژي مورد استفاده در اين زمينه هستند. تنوع حامل‌هاي انرژي و تناسب استفاده از آن‌ها، به مديريت مصرف سوخت كمك مي‌كند و اين راهبرد چه در كشورهاي توسعه يافته و چه در كشورهاي در حال توسعه، در دستوركار قرار گرفته است.
*سهم عمده بنزين در حمل و نقل ايران
بر اساس آخرين آمار، مصرف روزانه بنزين در ايران به حدود 95 ميليون ليتر رسيده است. مصرف بنزين به دو بخش «مصرف رفاهي» و «مصرف خدماتي» قابل تقسيم است. منظور از «مصرف رفاهي»، مصرف بنزين در موتورسيكلت‌ها و خودروهاي شخصي است كه براي جابجايي خانواده‌ها استفاده مي‌شود. «مصرف خدماتي» بنزين شامل مصرف در پيك‌هاي موتوري، تاكسي‌هاي سنتي و اينترنتي، وانت‌ها و كاميونت‌‌ها است كه براي خدمت رساني در اقتصاد مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
اين در حالي است كه ايران رتبه اول ذخاير گازي و رتبه چهارم توليد گاز را در جهان داراست؛ در صورتي كه بخشي از بنزين مصرفي كشور از طريق واردات تأمين مي‌شود. تهيه گاز طبيعي نسبت به بنزين و گازوئيل هزينه كمتري دارد. سهولت توزيع و راه‌اندازي جايگاه CNG به دليل وسعت و گستردگي خطوط انتقال گاز در سطح كشور مزيت ديگر آن است. همچنين بهره‌گيري از حامل‌هاي انرژي جايگزين مانند CNG، علاوه بر كاهش هزينه‌هاي خانوار و بهبود وضعيت آلودگي هوا، مديريت بهتر مصرف سوخت را نيز در پي دارد.
*جايگزيني بنزين با CNG، راهكار مديريت مصرف سوخت در بخش حمل و نقل
بر اساس آمار سال 1397 نزديك به 46 درصد از مصرف بنزين كشور، يعني حدود 42 ميليون ليتر در روز، از نوع مصرف خدماتي است. همچنين تعداد خودروهايي كه مصارف خدماتي دارند در حدود 3 ميليون و 800 هزار دستگاه است. بر اساس گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي در آذرماه 97، 61 درصد تاكسي‌ها، 40 درصد وانت‌هاي بنزين‌سوز و 77 درصد كاميون و كاميونت‌هاي بنزين‌سوز مي‌توانند از سوخت CNG نيز استفاده كنند و دوگانه‌سوز هستند. تعداد خودروهاي فعال دوگانه‌سوز در ميان تاكسي‌هاي اينترنتي نيز معادل 35 درصد برآورد مي‌شود. بنابراين با يك حساب ساده مي‌توان نشان داد در ميان خودروهاي بخش خدماتي، كه تقريبا نيمي از مصرف بنزين كشور را به خود اختصاص داده‌اند، 2 ميليون و 150 هزار دستگاه دوگانه‌سوز نيستند كه لازم است شرايط را براي دوگانه‌سوز كردن آن‌ها فراهم كرد.
دوگانه‌سوز كردن خودروهاي بخش خدماتي به مراتب آسان‌تر از خودروهاي شخصي است و با استفاده از زيرساخت‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي موجود قابل تحقق است. همچنين به دليل مصرف بالاي هر يك از وسايل نقليه اين بخش، صاحبان آن‌ها نيز به منظور كاهش هزينه سوخت، تمايل بيشتري براي دوگانه‌سوز كردن وسيله نقليه خود دارند.
در خصوص وسايل نقليه شخصي نيز لازم است تدابيري انديشيده شود كه صاحبان خودرو انگيزه بيشتري براي خريد خودروهاي دوگانه‌سوز و يا دوگانه‌سوز كردن خودروهاي خود داشته باشند. فراهم كردن زيرساخت‌هاي سوخت رساني گسترده و در دسترس و همچنين الزام خودروسازان به دوگانه‌سوز كردن بخش مشخصي از توليدات خود، از اقداماتي است كه لازم است در اين زمينه در دستور كار قرار بگيرد.
*درآمد 36 هزار ميليارد توماني دولت از محل جايگزيني بنزين با CNG
در حال حاضر در مجموع مصرف خدماتي CNG در بخش حمل و نقل حدود 16.1 ميليون متر مكعب برآورد مي‌شود كه از اين ميزان، سهم تاكسي‌هاي سنتي 3.1، وانت‌هاي بنزيني 8.6، كاميون و كاميونت‌هاي بنزين‌سوز 2.4 و تاكسي‌هاي اينترنتي 2 ميليون متر مكعب در روز است.
بر اساس گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس، در صورت دوگانه سوز كردن 2 ميليون و 150 هزار دستگاه خودرو غير دوگانه‌سوز در اين بخش، 20 ميليون متر مكعب به مصرف روزانه CNG اضافه مي‌شود و در مقابل در حدود 20 ميليون ليتر از مصرف روزانه بنزين كاسته مي‌شود.
درحال حاضر هر ليتر بنزين در داخل كشور هزار تومان است؛ در حالي كه اگر با جايگزيني بنزين با CNG، روزانه 20 ميليون ليتر از مصرف بنزين كاسته شود، امكان صادرات آن با قيمتي در حدود 6 هزار تومان در هر ليتر (قيمت FOB خليج فارس) فراهم است. بنابراين با يك حساب ساده مي‌توان گفت با جايگزين شدن بنزين با CNG، تنها در بخش خدماتي حوزه حمل و نقل، بيش از 36 هزار ميليارد تومان به درآمدهاي دولت از محل فروش بنزين افزوده مي‌شود.
انتهاي پيام/