به گزارش ايكنا، جهان اقتصاد نوشت: در قرن بيست و يكم، نخستين بار در سال ۲۰۰۳ بود كه تقاضاي نفت چين رشد قابل توجهي را آغاز نمود. در آن زمان اگرچه بسياري از اعضاي اوپك مدعي وجود ظرفيت ذخيره و امكان افزايش توليد شدند، لكن در عمل هيچ يك نتواستند تقاضاي چين از نفت متعارف را پاسخ دهند و قيمت نفت از بشكهاي ۲۹ دلار در سال ۲۰۰۴ به ۱۱۱ دلار در سال ۲۰۰۷ و در نهايت در جولاي ۲۰۰۸ به قله ۱۴۷ دلار رسيد.
چين درحال حاضر به بخش مهمي از معاملات بازار انرژي تبديل شده و روزانه حدود ۱۰ ميليون بشكه نفت وارد ميكند. اما در شرايط فعلي آمريكا به مصاف چين آمده و اين مسأله مي تواند الگوي تجارت جهاني را در كليه بخشها از جمله بخش انرژي تغيير دهد.
نخستين رويارويي آمريكا با چين، جنگ تجاري تعرفه اي است كه همه كالاها از ماشين لباسشويي تا برنج را شامل ميشود. دومين رويارويي، تحريمهاي نفتي عليه ايران و ممنوعيت خريد نفت است كه اگرچه در ابتدا با معافيتهايي براي برخي كشورها از جمله چين و هند همراه بود، لكن اين معافيتها نيز اخيرا لغو شد.
درخصوص جنگ تعرفهاي به نظر ميرسد موضوع بيشتر به فضاي تهديدهاي متقابل محدود شود و باتوجه به انتفاع طرفين از روابط تجاري باز، نهايتاً اين روابط سروسامان خواهد گرفت. اما درخصوص تحريم ايران، باتوجه به اقدامات خصمانه آمريكا عليه ايران در تاريخ معاصر و خروج يكجانبه از برجام، مسأله بسيار پيچيدهتر است. اما بههرحال به نظر ميرسد تشديد تحريمها و ممانعت از خريد نفت ايران كاملا به ضرر چين خواهد بود.
همانطور كه اشاره شد، واردات نفت چين در دهه اخير رشد بسيار سريعي داشته است. وجود بيش از ۳۰۰ ميليون خودروي بنزيني و ديزلي در اين كشور باعث شده تا نفت به يك كالاي حياتي براي طبقه متوسط روبرو رشد چين تبديل شود.
چين حدود نيمي از نفت مورد نياز خود را از خاورميانه تأمين ميكند و قطع شدن صدور نفت ايران به اين كشور به دليل تشديد تحريم يا بسته شدن تنگه هرمز، امنيت انرژي چين را با خطر جدي مواجه خواهد كرد.
در صورتي كه چين نتواند با سيستم فعلي تجارت نفت، نياز خود را تأمين نمايد، به روشهاي مبتني بر معاملات دوجانبه و تهاتر روي خواهد آورد. اما به نظر ميرسد اين رويكرد اين بار محدود به اقدامات گذشته نخواهد بود. در صورتي كه چين به طور جدي طرح مبادله دوجانبه نفت را دنبال نمايد، احتمالاً به سرمايهگذاري مستقيم و تملك منابع نفتي روي خواهد آورد و توسعه شركتهاي چيني را براي تبديل شدن به شركتهاي چندمليتي توليدكننده انرژي سرعت خواهد بخشيد. چنانچه چين حدود ۱۰ ميليون بشكه نفت وارداتي خود را به مبادلات دو جانبه گره بزند، آنچه كه از بازار جهاني نفت باقي ميماند، كوچكتر و متلاطمتر خواهد شد.
روح الله كهن هوش نژاد، تحليلگر اقتصاد انرژي