به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاري تسنيم، پيرو انتشار نمودار «ايران، بهشت پزشكان متخصص» كه بازتاب گسترده اي در فضاي مجازي داشت، براين اساس رضا پارسانسب، اينترن دانشگاه علوم پزشكي تهران، توضيحات بيشتري درباره جدول درآمد پزشكان 10 كشور دنيا كه متعاقب آن پزشكان ايراني پردرآمدترينهاي جهان به شمار ميآيند، را در اختيار خبرگزاري تسنيم قرار داد.
ايران؛ بهشت پزشكان متخصص
در شروع اين گزارش نظرات صاحب نظران حوزه سلامت درباره تعرفهها، سرانه درمان در كشور و درآمد پزشكان ايراني قابل توجه است.
وزير بهداشت: تعرفههاي پزشكي واقعي نيستند
رئيس سازمان صنفي نظام پزشكي: درآمد بالاي پزشكي، سرابي بيش نيست/درآمد پزشكان در بخش دولتي كافي نيست
رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس: قبول داريم تعرفه متخصصان نيز پايين است
نايب رئيس كميسيون بهداشت: موضوع افزايش تعرفههاي سلامت و بحث غيرواقعي بودن ميزان تعرفهها بارها و بارها در كميسيون بهداشت مورد بررسي قرار گرفته است
رئيس انجمن جراحان عروق ايران: تعرفههاي پزشكي از دستمزد سلمانيها هم كمتر است!
مشاور وزير بهداشت در امور بيمارستانهاي خصوصي: اگر غيراخلاقيهايي در بيمارستانها يا در بين جامعه پزشكي ميبينيم به دليل اين است كه قيمت تمام شده خدمات محاسبه نشده بيمارستانهاي خصوصي زياده خواهي نميكنند بلكه حق خود را ميخواهند، اگر تمام موارد گفته شده رعايت شود اين بخشها (بيمارستانها) هم بيشتر نميگيرند.
نماينده وزير بهداشت در شوراي عالي سازمان نظام پزشكي: وقتي تعرفههاي غيرعادلانه به پزشكان تحميل ميشود طبيعي است كه زيرميزي به وجود بيايد؛ زيرميزي حاصل اين بيانضباطيهاست.
همانگونه كه عنوان شد، مدتهاي مديدي است كه صداي متحدي از سوي جامعه پزشكي به جامعه تلقين ميشود مبني بر اينكه تعرفهها و سرانه درمان در كشور غير واقعي است.
با توجه به اينكه پزشكان به عنوان يكي از گروههاي مرجع در ايران شناخته ميشوند معمولاً در مورد ادعاهاي اين گروه نيز كمتر تحقيق و تفحص انجام شده است، بنابراين انگيزه و نيت اصلي اين صداها تاكنون در يك چارچوب علمي و فارغ از دعواهاي سياسي و صنفي بررسي نشده است.
به منظور روشن شدن اين موضوع كه آيا درآمد پزشكان ايراني، كافي است يا بايد افزايش يابد، مقايسه اجمالي درآمد پزشكان در ايران و برخي كشورهاي توسعه يافته انجام گرفته است. اين مقايسه به خوبي مويد اين مطلب است كه دستمزد پزشكان متخصص شاغل در نظام سلامت كشور، به مراتب بالاتر از پزشكان مشابه اروپا است.
براي انجام اين مقايسه از دادههاي نشريه اشپيگل براي درآمد پزشكان در چند كشور منتخب جهان (2006) استفاده شده و ميانگين درآمد پزشكان يكي از بيمارستانهاي عمومي غير دولتي درجه يك و سطح سوم شهر تهران (2009 / 1388)، به عنوان معياري براي سطح درآمد پزشكان متخصص كشورمان مورد استفاده قرار گرفته است.
متخصصان پزشك ايراني ميانگين درآمد سالانه آنان به دلار 418 هزار و 529 است كه نسبت درآمد پزشكي آنان به سرانه نيز برابر با 37 است، بنابراين در مقايسه اي با ديگر كشورهاي جهان اين نتيجه حاصل ميشود كه درآمد متخصصان پزشك ايراني در رتبه نخست جهان قرار دارد
نام كشور ميانگين درآمد سالانه متخصص (دلار) نسبت درآمد پزشك به سرانه
تطبيق يافته با قدرت خريد (بعلت تفاوت هزينههاي زندگي در كشورهاي مختلف، تبديل مستقيم درآمد پزشكان اين كشورها به دلار آمريكا از طريق نرخ ارز رسمي نميتواند معيار صحيحي براي مقايسه درآمد آنان باشد، از اين رو درآمد ساليانه پزشكان متخصص با استفاده از ضريب تبديل برابري قدرت خريد (Purchasing Power Parity conversion factor) كه هر ساله توسط بانك جهاني اعلام ميشود به معادل دلاري آن تبديل شده است.
به عنوان مثال در سال 1388 ميانگين درآمد پزشكان متخصص بيمارستانهاي دولتي كشور ماهانه 15 ميلون تومان و سالانه 180 ميليون تومان در نظر گرفته شده (اين درآمد با بررسي يك بيمارستان بزرگ متعلق به سازمان تامين اجتماعي بدست آمده است) و طبق آمار بانك جهاني PPP conversion factor براي ريال ايران در همان سال 4300 ميباشد.
بدين معني كه قدرت خريد يك دلار در آمريكا معادل قدرت خريد 430 تومان در ايران است. مثلاً اگر يك ايراني با 1000 تومان (يك دلار سال 88) بتواند در ايران 10 تخم مرغ بخرد يك آمريكايي با يك دلار ميتواند 4 تخم مرغ در آمريكا بخرد؛ بعبارت ديگر براساس شاخص قدرت خريد 1000 تومان برابر است با تقريباً 2.3 دلار (يعني قيمت 10 تخم مرغ در آمريكا).
نسبت درآمد پزشكان متخصص ايراني با PPP conversion factor ميشود 418529 دلار. اين يعني 180 ميليون تومان در ايران در سال 88 قدرت خريدي معادل 418529 دلار در ايالات متحده دارد.
لازم به ذكر است كه حتي اگر قدرت خريد يك ايراني دو برابر يك آمريكايي باشد ممكن است درآمد وي براساس نرخ رسمي ارز (يعني هر 1000 تومان يك دلار) از درآمد فرد آمريكايي كمتر هم باشد؛ مثلاً 180 ميليون بر اساس ارز رسمي سال 88 ميشود، 180 هزار دلار و از درآمد پزشك آمريكايي كه 267 هزار دلار است كمتر است اما بر اساس برابري قدرت خريد درآمد پزشك ايراني بيشتر است.)
ممكن است اين ابهام در ذهن مخاطبان شكل بگيرد كه در حال حاضر كه نرخ رسمي ارز و تورم در جامعه افزايش شديدي پيدا كرده است و اين مقايسه درآمد سال 88 پزشكان متخصص ايراني با ساير كشورها در حال حاضر كمي دور از واقعيت باشد. اما بايد ذكر كرد كه با توجه به رشد بيش از 2 برابري تعرفههاي پزشكي از سال 88 تاكنون درآمد پزشكان نيز همين مقدار افزايش پيدا كرده است. در ضمن طبق آمار بانك جهاني شاخص برابري قدرت خريد در سال گدشته (1391) حدود 700 تومان براي هر يك دلار آمريكا بوده است.
** نسبت درآمد پزشكان به ميانگين درآمد شهروندان آن كشور (براي اين منظور نسبت درآمد سالانه پزشكان متخصص به سرانه توليد ناخالص داخلي در برابري قدرت خريد (GDP)(PPP) per capita) محاسبه شده است. )
لازم به ذكر است كه براي جلوگيري از خطا در تفسير نتايج، اطلاعات GDP (PPP) per capita و PPP conversion factor براي ايران از دادههاي سال 2009 (1388) و براي ساير كشورها از دادههاي سال 2006 استفاده شده است.
همانگونه كه در نمودار مشاهده ميشود درآمد يك پزشك متخصص در كشورهاي منتخب 2 تا 6 برابر درآمد سرانه آن كشور است، اين رقم براي ايران و با فرض درآمد سرانه حدود 5 ميليون توماني (در سال 1388)، 37 برابر بدست آمده است. البته با اين نمودار نميتوان ادعا كرد كه سطح رفاه پزشكان در ايران چند برابر پزشكان ساير كشورهاست، چرا كه اين نمودار وضعيت درآمد پزشكان هر كشور را با درآمد سرانه همان كشور مقايسه مي كند. براي مقايسه سطح رفاه پزشكان متخصص كشورهاي مختلف بهتر است درآمد آنان را كه با قدرت خريد هر كشور تطبيق يافته مقايسه ميكنيم.
همانطور كه ملاحظه ميكنيد قدرت خريد پزشك متخصص ايراني در ايران تقريباً 1.5 برابر قدرت خريد پزشك متخصص آمريكايي در آمريكاست! همچنين بيش از 2 برابر پزشكان متخصص ساير كشورهاست!
حال سئوال اساسي اينجاست كه با چه توجيهي بسياري از افراد صحبت از پايين بودن تعرفههاي پزشكي مي كنند؟ چطور تعرفههاي پزشكي از دستمزد سلمانيها هم كمتر است؟! چگونه است كه با اين سطح از درآمد باز هم پرداختهاي غير رسمي يا زير ميزي در نظام درماني بسيار شايع است، و بعضي علت آنرا تحميل تعرفههاي غير واقعي به پزشكان عنوان ميكنند؟!!
به اين نكته هم دقت كنيد كه اين درآمد متعلق به پزشكان متخصص يك بيمارستان عمومي است و با توجه به اينكه تعرفههاي بخش خصوصي از اين بيمارستان بسيار بيشتر است بنابراين درآمد رسمي پزشك متخصص در بخش خصوصي از اين مقدار نيز بيشتر خواهد بود! اين در حالي است كه در نظام سلامت ايالات متحده و ساير كشورهاي توسعه يافته درآمد بين پزشكان بخش دولتي و خصوصي تفاوت چنداني ندارد.
در پايان لازم به ذكر است كه اين درآمد پزشكان در ايران بدون احتساب پرداختهاي غير متعارف و به اصطلاح زيرميزي عده اي از پزشكان محاسبه شده است.
مديران و مهندسين صادق و پر تلاش و نخبه اي كه شركتهاي بزرگ صنعتي را اداره مي كنند و سالانه ده ها هزار ميلياردتومان درآمد براي كشور ايجاد مي كنند با حقوق هاي محدود و كمتر از هزار دلار زندگي مي كنند. عملكرد اين مديران و متخصصان منجر به تامين حقوق كاركنان دولت و پزشكان و كاركنان صدا و سيما و غيره مي شود اما حقوق اين قشر در بالاترين حد از 2000 دلار فراتر نمي رود مديرعامل شركتي كه سالانه 5 هزار ميليارد تومان سود خالص ايجاد مي كند سالانه 2000 دلار است آيا اين شيوه مديريت و برنامه ريزي با هيچ عقل و منطق و معيار عادلانه اي سازگار است نتيجه اين شيوه برنامه ريزي و تدوين مقررات به كجا مي انجامد؟