به گزارش خبرگزاري تسنيم، يكي از بزرگترين مخازن نفتي جهان در مرز غربي ايران واقع شده به طوري كه بخشي از اين مخزن در خاك ايران و بخشي در خاك عراق قرار دارد. در بخش ايراني نام ميدان بزرگي چون "آزادگان" ديده مي شود كه پس از سالها تأخير در توسعه آن توسط شركت هاي خارجي، شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب توسعه آنرا به دست گرفت و توانست توليدروزانه اي 53 هزار بشكه اي را از مخزن 25.34 ميليارد بشكه اي نفت آزادگان جنوبي محقق كند.

ميزان ضريب برداشت نفت از مخزن آزادگان جنوبي حدود 8 درصد و ميزان نفت قابل برداشت اين مخزن حدود 2 ميليارد بشكه از سوي شركت ملي نفت ايران برآورد شده است.

اين ميدان كه از ميادين كم ريسك توسعه نفت ايران در بخش خشكي است، به عنوان نخستين ميداني در نظر گرفته شده كه قرار است در قالب مدل جديد قراردادهاي نفتي ايران موسوم به IPC به شركت توتال فرانسه واگذار شود.

در مدل جديد قراردادهاي نفتي ايران كه قرار است قرارداد واگذاري ميدان آزادگان جنوبي بر اساس آن نوشته شود، ميزان افزايش برداشت نفت، معيار پرداخت بيشتر خواهد بود و چون اين ميدان يك ميدان مشترك است، توليد صيانتي از آن بي معنا خواهد بود؛ از اينرو شركت ملي نفت ايران اجازه توليد حداكثري را به شركت توتال فرانسه كه به احتمال قريب به يقين توسعه اين ميدان را در دست خواهد گرفت، مي دهد و بابت هر ميزان توليد بيشتر پاداش بيشتري به شركت توتال مي پردازد.

نتيجه اين اقدام به آنجا مي انجامد كه ضريب برداشت از ميدان نفتي آزادگان جنوبي به دليل حفر چاه بيشتر با هدف توليد بيشتر، كاهش مي يابد و به جاي آنكه در درازمدت بتوانيم ضريب برداشتي بالاتر از 8 درصد كه تا امروز مد نظر قرار گرفته را محقق كنيم، اين رقم به مقداري پايين تر خواهد رسيد.

طبق كليات منتشر شده از مدل جديد قراردادهاي نفتي ايران، در اين مدل قراردادي حداقل زمان براي توسعه و بهره برداري از يك ميدان ديده نشده و اگر در زماني مثلاً 10 ساله توتال فرانسه بتواند تمامي آنچه قابل برداشت است را با ضريبي حتي 5 درصديِ برداشت به توليد برساند مي تواند پول مورد نظر خود را دريافت كرده و برود و ميداني براي ايران باقي بگذارد كه مخزن آن قابل بازيافت نيست.

با وجود آنكه قرارداد محرمانگي به صورت MOU با شركت توتال فرانسه در ميدان آزادگان جنوبي به امضا رسيده و هنوز نتايج بررسي هاي اين ميدان و طرح توسعه مورد نظر توتال اعلام نشده اما با توجه به قيد پرداخت بيشتر براي توليد بيشتر و تمايل شركتي مثل توتال به درآمدزايي در زمان كوتاهتر، بعيد به نظر مي رسد كه شركت توتال به دنبال افزايش ضريب برداشت نفت از مخزن آزادگان جنوبي با طولاني كردن زمان برداشت باشد.

به گفته «دكتر مسعود درخشان» استاد برجسته اقتصاد انرژي، «دكتر علي محمد سعيدي» كه زماني رييس بخش نظارت بر فعاليت هاي اكتشاف و توليد نفت و گاز كشور بود و در زمان حيات از اساتيد مسلم مديريت مخزن ايران محسوب مي شد در خصوص ميدان نفتي آزادگان معتقد بود كه "اگر از روز نخستِ بهره برداري از مخزن آزادگان، اينكار با تزريق گاز صورت گيرد مي توان ضريب برداشت اين ميدان را تا 30 درصد افزايش داد." يعني حداقل 6 ميليارد بشكه نفت بيشتر از آزادگان جنوبي برداشت شود.

با اين وجود، از آنجا كه تزريق گاز نتايجي بلند مدت در افزايش ضريب برداشت نفت خام دارد، هيچ كدام از شركت هاي خارجي از جمله توتال تمايلي به استفاده از اين روش براي افزايش برداشت نفت ندارند. بايد ديد آيا وزارت نفت دولت يازدهم با بهانه نبود سرمايه و تكنولوژي، ميدان به توليد رسيده و كم ريسك آزادگان جنوبي را قرباني حضور شركت توتال در ايران مي كند؟

برخي گفته هاي غيررسمي حاكي از اين است كه سپردن توسعه ميدان آزادگان جنوبي به توتال فرانسه، با پيشنهاد خود اين شركت فرانسوي بوده و هيچ برنامه اولويت سنجي در انعقاد قراردادهاي ميادين مشترك از سوي شركت ملي نفت ايران به امضاي قرارداد توسعه آزادگان جنوبي رأي نداده است. اين مسئله كه هنوز از سمت مديران ارشد شركت ملي نفت مورد تأييد يا تكذيب قرار نگرفته، اين شبهه را تقويت مي كند كه آيا شركت توتال براي حضور در ايران شرطهايي چون در دست گرفتن بلندمدت توسعه و توليد از ميادين كم ريسكي چون آزادگان جنوبي را پيش پاي مديران نفتي ايران گذاشته است؟

انتهاي پيام/