به گزارش شانا، رويترز در تحليلي از نشست آتي اوپك و عوامل موثر بر آن نوشت: از زمان انتصابش در هفتم ماه مي بر وزارتخانه جديد كه نظارت بر حوزه انرژي، صنعت، معادن، انرژي اتمي و انرژيهاي تجديدپذير را بر عهده دارد، الفالح از شش شركت دولتي بازديد كرده است، با نخستوزير كرهجنوبي، وزير امور خارجه كانادا و وزاري صنعت كشورهاي حاشيه خليج فارس ديدار كرده و در مراسم افتتاح يك توربين گازي حضور يافته است.
اما براي ساير اعضاي سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك)، فالح برخلاف نعيمي، وزير سابق نفت عربستان وقت زيادي ندارد. اعضاي اوپك روز پنجشنبه با يكديگر ديدار مي كنند كه نخستين جلسه اين سازمان پس از روي كار آمدن وزير جديد عربستاني است.
براي آندسته از اعضاي اوپك مثل ايران، الجزاير و ونزوئلا كه خواستار قيمتهاي بالاتر نفت هستند، اين نگراني وجود دارد كه اين سازمان ٥٦ ساله درحال از دست دادن نقشش به عنوان يك سازمان تاثيرگذار بر بازار نفت است و بيشتر تبديل به محلي براي صحبت شده است.
يك عضو ارشد اوپك از كشورهاي غير عرب حاشيه خليج فارس در اينخصوص ميگويد: "عربستان سعودي اوپك را كشت و آن را دفن كرد." وي معتقد است: "در اوپك، كساني كه اين تصميمها را با حمايت رياض ميگيرند، به دنبال عضويت اندونزي و گابن هستند تا اوپك را به مجمعي مشورتي تبديل كنند."
اوپك در دسامبر سال ٢٠٠٨ در تصميمي تاريخي بر آن شد كه در زماني كه تقاضاي جهاني به دليل بحران اقتصادي جهان كند شده بود، عرضه نفت را محدود كند. اوپك از سال ١٩٩٨ تا ٢٠٠٨ ، ٢٧ بار ميزان توليد نفت خود را تغيير داد.
براي سالهاي متمادي، عربستان به عنوان بزرگترين توليدكننده نفت اين سازمان وين نشين، محدوده قيمتي مشخصي براي قيمت مطلوب نفت درنظر داشت و اگر از شرايط ناراضي بود تلاش مي كرد سازهاي اركستر اوپك را به سمت كاهش يا افزايش توليد نفت تنظيم كند. اما جهش قابل توجه توليد نفت در ميان كشورهاي غير اوپك كه با پيشرفت تكنولوژيهايي مثل نفت شيل در امريكا و افزايش بهرهوري مصرف سوخت حاصل شده بود، رياض را به اين جمع بندي رساند كه دوران رشد سريع تقاضاي نفت احتمالا رو به پايان است.
بنابراين در دوسال گذشته، رياض به استراتژي نبرد براي دريافت سهم بيشتر از بازار روي آورده است و تصورش بر اين بوده كه عرضه نفت بيشتر به بازار با قيمتهاي پايينتر در شرايط فعلي بهتر از كاهش توليد نفت در آينده است.
اين درحالي است كه خيلي از اعضاي اوپك، بهجز همپيمانان عرب عربستان در حاشيه خليج فارس مانند قطر، كويت و امارات براي چنين تغيير سياستي آماده نبودند و شرايط اقتصاديشان دچار بدهيهاي بالا و توليد پايين شد.
ونزوئلا و نيجريه از كشورهايي بودند كه به عربستان فشار آوردند با برنامههاي كاهش توليد براي تقويب قيمت نفت در بازار موافقت كند. حتي ايران به عنوان رقيب ديرين رياضسيگنال هايي به بازار فرستاده است كه پس از رسيدن توليد نفتش به سطوح قبل از تحريم ها، حاضر است گفتوگوها درباره طرح موسوم به "فريز نفتي" را ازسر بگيرد.
يكي عضو اوپك از يكي از كشورهاي اصلي توليدكننده نفت اين سازمان در خاورميانه در اين باره ميگويد: قطعا مساله نقش اوپك ميتواند مطرح شود. برخي از اعضا مايل هستند كه اوپك نقش تاثيرگذارتري در مديريت بازار نفت برعهده بگيرد.
اوايل اين سال ميلادي بود كه ايران از پيوستن به ابتكار فريز توليد نفت امتناع كرد، اما اعلام كرد كه قطعا وقتي توليد نفتش را بازسازي كرد، بخشي از تلاشهاي آينده براي ثبات بازار خواهد بود.
يكي از ناظران عملكرد اوپك ميگويد: ساير توليدكنندهها ممكن است بخواهند بار ديگر توافق فريز نفتي را مطرح كنند. ايران اكنون تاحدودي به سطوح توليد نفت قبل از تحريمها نزديك شده است و باوجودي كه بازار نفت هنوز بدترين شرايط خود را تجربه نكرده است، واقعيت اين است كه بسياري از توليدكنندگان نفت اكنون استرس و فشار زيادي را متحمل ميشوند.
نمايندگان ايران و سعودي در اوپك در اوايل اين ماه اختلافات خود را بر سر استراتژي بلندمدت اوپك علني كردند، جايي كه رياض معتقد بود اوپك نبايد بازار نفت را مديريت كند و تهران اصرار داشت كه اين سازمان از اساس براي چنين وظيفه و هدفي تاسيس شده است.
تنشهاي استراتژيك ميان دوطرف پس از آن تشديد شد كه روابط رياض و تهران در اين مدت تضعيف شده و دوطرف اختلافات زيادي در خاورميانه دارند.
اوپك پيشتر نيز در سالهايي مانند دهه ١٩٨٠ شاهد اختلافات ميان اعضاي خود بوده است. درآن سال ايران و عراق درگير جنگ بودند و اوپك پيشتر نيز سالهايي بوده است كه در امر تاثيرگذاري بر قيمت نفت ناكام بوده است، همچنان مسايلي كه در دهه ١٩٩٠ اتفاق افتاد، اما بعدها دوباره بر خود مسلط شده و كنترل امور را در دست گرفت. اما اين بار تصور اينكه اوپك دوباره بتواند قدرت پيشين را باز يابد دور از ذهن به نظر ميرسد، مگر اينكه مواضع عربستان سعودي كه تحت امر وليعهد اين كشور، محمد بن سلمان است تغييراتي اساسي را داشته باشد.
فعاليتهاي فالح، كه وزارت تحت امر او نظارت بر نيمي از اقتصاد عربستان را بر عهده دارد، بخش عمده اي از وقت او را دور از امور مربوط به اوپك به خود اختصاص مي دهد. ريچار مليسون، تحليلگر ريسك ژئوپليتيك در موسسه مطالعاتي انرژي اسپكتز، ميگويد: اين مساله فالح را سرگرم نگه ميدارد و تصور ميكنم اولويتهايش درخصوص اصلاحات اقتصادي خواهد بود.
اوپك هيچ هدفگذاري براي سقف صادرات خود ندارد، در نشست پيشين اين سازمان در ماه دسامبر، اين گروه سقف توليد پيشين ٣٠ ميليون بشكهاي خود را برهم زد، سقفي كه ماهها بود زير پا گذاشته ميشد. فعالان و تحليلگران اوپك مي گويند كه انتظار دارند اوپك در نشست بعدي خود در روز پنجشنبه سياستهاي توليد نفت خود را بدون تغيير حفظ كند. سياستهايي كه در حقيقت وجود ندارند، چون هركدام از اعضا مطابق ميل خود نفت توليد ميكنند.
يكي ديگر از نمايندگان كشورهاي تاثيرگذار اوپك در خاورميانه مي گويد: تصور نميكنم تغييري در مواضع اوپك صورت بگيرد؛ توافقي هم براي فريز نفتي دركار نخواهد بود.
براي فردي كه اندازه فالح درگير است، انجام جلسات طولاني مذاكره بين وزيران اوپك بدون هيچ نتيجه تضمينشده اي بي نتيجه خواهد بود. پس آيا اين امكان وجود دارد كه عربستان خيلي شفاف بايستد و بگويد ديگر نيازي ندارد بخشي از اوپك باشد؟
مليسون مي گويد: ترك گروههاي بينالمللي تصميمي نيست كه معمولا كشورها اتخاذ كنند و تصور نمي كنم سعوديها فكر كنند اوپك ديگر هرگز به كارشان نميآيد؛ علاوه بر اين، پيشبيني اين كه اين تصميم چه فايده اي برايشان خواهد داشت هم سخت خواهد بود.