اين درحالي است كه بازار نفت نيويورك در 6روز كاري پيش از آن مدام در حال افت قيمت بود و در طول اين 6 روز بيش از 6 دلار (معادل بيش از 18درصد) در هر بشكه كاهش يافت و مجددا به كف 13 ساله خود رسيد. هفته گذشته نيز با وجود رشد قيمت نفت در روز جمعه قيمت هفتگي نفت در مسير نزولي قرار داشت، بهاي نفت خام آمريكا در اين هفته از قيمت 89/ 30 دلار بر هر بشكه در ابتداي هفته، روز جمعه به 44/ 29 دلار رسيد كه نشان از افت حدود 5/ 1 دلاري قيمت اين نفت شاخص در طول اين هفته دارد. نفت برنت نيز هفته گذشته افت قيمت هفتگي را تجربه كرد و از قيمت 06/ 34 دلار بر بشكه به 36/ 33 دلار رسيد. افت قيمت نفت در طول هفته گذشته متاثر از عوامل بنيادي بازار و انتشار گزارشهايي از بازار جهاني كه نشان از مازاد عرضه و رشد توليد داشت، رخ داد. اما روز جمعه در پي شناسايي كف و همچنين اظهارات وزير انرژي امارات درخصوص آمادگي اوپك براي به تعادل رساندن بازار، بهاي نفت مجددا رشد كرد.
افت قيمت نفت
به گزارش «دنياي اقتصاد» هفته گذشته شاهد انتشار دو گزارش مهم از بازار نفت بوديم، اداره اطلاعات انرژي آمريكا و سازمان كشورهاي صادركننده نفت هر دو گزارشهاي ماهانه خود را منتشر كردند كه سيگنالهايي منفي به بازار نفت صادر كرد. به گزارش اداره اطلاعات انرژي آمريكا، بهاي نفت برنت در ماه ژانويه 7 دلار نسبت به ماه دسامبر كاهش يافته است و همچنين ميانگين بهاي اين نفت شاخص در سال جاري ميلادي حدود 38 دلار بر بشكه خواهد بود و در سال 2017 قيمتها قدري افزايش يافته و متوسط قيمت برنت به 50 دلار خواهد رسيد. اما نگراني كارشناسان و فعالان بازار نفت از گزارش EIA زماني بيشتر شد كه اين سازمان اعلام كرد با وجود افت اندك (800 هزار بشكه) حجم ذخاير نفتي در هفته منتهي به 5 فوريه، حجم ذخاير نفتي اين كشور همچنان در بالاترين سطح طي 85 سال اخير قرار دارد. به گزارش اين سازمان، حجم ذخاير نفتي جهان در سال 2015 بهطور متوسط روزانه 5/ 1 ميليون بشكه افزايش يافته است و در سال جاري اين رقم به يك ميليون بشكه در روز خواهد رسيد كه خطر پر شدن اين ذخاير را افزايش ميدهد.
از سويي EIA در گزارشي بر افزايش حجم ذخاير نفتي پايانه كوشينگ اشاره كرده است. پايانه كوشينگ كه در واقع قطب حملونقل نفتي آمريكا است، علاوه بر حملونقل نفت حجم عظيمي از ذخاير نفتي اين كشور را در خود جاي داده است. حال بر اساس گزارشهاي منتشر شده ذخاير نفتي كوشينگ بيش از 85 درصد انباشته شده و تنها 15 درصد اين ذخاير خالي است. از سويي گزارش اوپك از افزايش مجدد توليد نفت اعضاي اين سازمان خبر داد. بر اساس اين گزارش، توليد نفت اوپك در اولين ماه سال جاري ميلادي، بيش از 130 هزار بشكه افزايش يافته و به 33/ 32ميليون بشكه در روز رسيده است. در واقع بين 13 عضو اين سازمان ايران 38 هزار بشكه، عربستان 2/ 44 هزار بشكه، نيجريه 74 هزار بشكه و عراق 60 هزار بشكه به توليد روزانه خود افزودهاند. در حال حاضر ايران با توليد 925/ 2 ميليون بشكه در روز سومين توليدكننده بزرگ نفت اوپك است، در عين حال به گزارش اين سازمان، قيمت نفت سنگين ايران در ماه ژانويه نسبت به ماه قبل از آن بيش از 6دلار كاهش يافته و به 24 دلار بر بشكه رسيده است.همچنين بر اساس اين گزارش باوجود رشد 800 هزار بشكهاي تقاضا براي نفت اوپك، اين مقدار به 6/ 31 ميليون بشكه در روز خواهد رسيد كه همچنان بيش از 700 هزار بشكه از توليد كنوني اين سازمان بيشتر است.
زمزمه اتحاد در اوپك و غير اوپك
در حالي كه بهاي نفت هيچ بهانه و پشتوانهاي براي افزايش مجدد ندارد، چندي است كه زمزمههايي مبني بر احتمال كاهش توليد نفت از سوي كشورهاي عضو اوپك با همراهي روسيه به گوش ميرسد كه از افت شديد قيمتها جلوگيري ميكند، هرچند كه بسياري از كارشناسان احتمال توافق بين اين كشورها را دور از انتظار ميدانند، اما هربار كه خبري در اين راستا منتشر ميشود بهاي نفت قدري افزايش مييابد. روز جمعه نيز بهاي نفت در پي اظهارات وزير انرژي امارات قدري افزايش يافت. به گزارش رويترز، سهيل بن محمد المزروعي اعلام كرد كه كشورهاي عضو اوپك آماده همكاري در زمينه كاهش توليد هستند.وي همچنين با اشاره به احتمال كاهش 800 هزار بشكهاي توليد نفت كشورهاي غيرعضو اوپك در سال جاري ميلادي اعلام كرد: شرايط كنوني بازار نفت همه را وادار ميكند تا توليد خود را افزايش ندهند.
با اين وجود كارشناسان بر اين باورند كه علائمي مبني بر احتمال توافق كشورهاي توليدكننده نفت درخصوص كاهش توليد و كمك براي به تعادل رسيدن بازار نفت وجود ندارد. در اين خصوص به رقابت قيمتي عربستان و ايران در بازار آسيا و افزايش همزمان توليد نفت ايران و ديگر كشورهاي عضو در ماه ژانويه اشاره ميكنند. ايران كه حداقل از سال 2006 تاكنون سياست قيمتگذاري نفت خود را در تبعيت از قيمت نفت عربستان تعيين ميكرد، در محمولههاي تحويل در ماه آينده 10 درصد بيشتر از عربستان به مشتريان خود تخفيف داده است. از طرفي افزايش توليد نفت عربستان در ماه ژانويه، ماهي كه تحريمهاي ايران لغو وكشورمان شروع به افزايش توليد كرد، نشان ميدهد سعوديها مايل به از دست دادن بازار نفت خود نيستند. از سويي روسيه كه پيش از اين اعلام كرده بود كه آماده كاهش توليد نفت و همكاري با اوپك است، پيشبينيهايي بسيار پايين از بهاي نفت در سال جاري دارد كه نشان ميدهد مسوولان اين كشور اميدي به رخ دادن اين همكار ي ندارند. به گزارش رويترز، ديميتري تولين، معاون ارشد رئيس بانك مركزي روسيه روزجمعه اعلام كرد كه كمترين برآوردي كه اين بانك از بهاي نفت در سال جاري دارد متوسط 25 دلاري است. اين درحالي است كه برآورد معمولي اين نهاد از بهاي نفت حدود 35 دلار بر بشكه است كه چندان با قيمتهاي كنوني نفت فاصله ندارد.
در اين بين خبر كاهش تعداد دكلهاي نفتي آمريكا نيز بر رشد قيمت نفت در روز جمعه اثرگذار بود. بر اساس آمار منتشر شده توسط بيكرهيوز، تعداد دكلهاي نفتي فعال در ميادين نفتي آمريكا در هفته منتهي به 12 فوريه 28 عدد كاهش يافت و به 439 دكل رسيده كه كمترين تعداد ظرف 6 سال اخير است. تعداد دكلهاي نفتي آمريكا طي يك سال گذشته بيش از 70 درصد كاهش يافته، با اين وجود توليد نفت اين كشور تغيير چنداني نداشته است، در واقع توليدكنندگان نفت شيل در حال حاضر با به كار بردن روشهاي توليد بهينه، مثلا فعال نگه داشتن دكلهايي كه در مركز ميدان يا جايي كه داراي بيشترين حجم نفت است از كاهش مقدار توليد خود جلوگيري كردهاند. در آخرين گزارش اداره اطلاعات انرژي آمريكا درخصوص توليد نفت اين كشور آمده است: توليد نفت خام اين كشور در سال 2015 حدود 4/ 9 ميليون بشكه در روز بوده و پيشبيني ميشود متوسط توليد نفت اين كشور در سال جاري به 7/ 8 و در سال 2017 به 5/ 8 ميليون بشكه در روز برسد. همچنين بر اساس برآوردهاي اين سازمان با وجود افت قيمت نفت در ماه ژانويه و رسيدن به زير 30 دلار توليد نفت آمريكا تنها 70 هزار بشكه كمتر از ماه قبل از آن و در سطح 2/ 9 ميليون بشكه در روز بوده است. با وجود گمانهها و نوسانات شديد قيمتي، اغلب كارشناسان نفتي بر اين باورند كه قيمت نفت در 6 ماه پيش رو رشد چنداني نخواهد داشت و حتي ممكن است به قيمت 20 دلار بر بشكه نيز برسد. در اين راستا بانك گلدمن ساكس اعلام كرد كه در نيمه اول سال 2016 نوسان نفت در بازه 20 تا 40 دلار براي هر بشكه خواهد بود.