پيام نفت -رسانه خبري تحليلي نفت، گاز و انرژي : ظريف: فراموش نكنيد كه هر توافقي يك بده‌بستان است؛ امروز هيچكس نمي گويد ايران تسليم شد / صالحي: شهادت مي دهم آنچه بدست آورديم، دستاوردي تاريخ ساز است؛ مسئوليت شرعي، وجداني، عرفي و عقلاني توافق در بعد فني را مي پذيرم
سه شنبه، 30 تیر 1394 - 17:31 کد خبر:35489
پيام نفت:
توضيحات هسته اي وزير خارجه و رئيس سازمان انرژي اتمي در مجلس؛
وزير امور خارجه با تأكيد بر اينكه ايران با 6 كشور به ظاهر قدرتمند دنيا مذاكره مي كند اما باج نمي دهد گفت: در مذاكرات اخير هسته اي طرح صهيونيستي امنيتي سازي ايران فرو پاشيد.
به گزارش «انتخاب»، محمدجواد ظريف در نشست علني امروز (سه شنبه 30 تير) مجلس شوراي اسلامي در توضيح مذاكرات اخير هسته اي ميان ايران و 1+5 گفت: با سلام و درود خدمت ملت مقاوم و هوشيار ايران و نمايندگان بزرگوار اين مردم و با سلام و درود به روان پاك بنيانگذار انقلاب اسلامي، شهداي انقلاب و جنگ تحميلي و به ويژه شهداي گرانقدر هسته اي، ايثارگران و خانواده هاي معظم اين بزرگواران و با تبريك عيد سعيد فطر و آرزوي قبولي طاعات و عبادات همه مردم و پيش از همه با تشكر و سپاس از همه دعاهايي كه در ماه مبارك رمضان و در هر روز و هر ماه اين دو سال مذاكره براي خدمت گزاران خود فرموده ايد.
وزير امور خارجه ادامه داد: يك هفته پيش در چنين روزي توافقي تاريخي ميان ايران و 6 كشور به ظاهر قدرتمند دنيا به سرانجام رسيد توافقي كه موجب توجه گسترده دنيا قرار گرفت طرح صهيونيستي، امنيتي سازي ايران فرو پاشيد و جهانيان از اين توافق به عنوان پيروزي عقلانيت و منطق بر جنگ طلبي استقبال كرده و آن را نقطه عطفي در تاريخ روابط بين الملل در دهه هاي گذشته برشمردند. به اعتراف دوست و دشمن آنچه در اين ميان به اثبات رسيد عزت، خودباوري، اقتدار و سربلندي توأم با حكمت مردم ايران و رهبر فرزانه انقلاب اسلامي است.
وي تأكيد كرد: در اين مذاكرات طولاني و نفس گير با توكل به خدا و پشتوانه مردم بر همگان ثابت شد كه جمهوري اسلامي ايران با 6 كشور به ظاهر قدرتمند دنيا مذاكره مي كند اما باج نمي دهد.
مذاكرات نشان داد ايران از خواسته ها و خطوط قرمز اصلي خود عدول نمي‌كند
وزير امورخارجه تأكيد كرد : در مذاكرات اخير هسته‌اي ثابت شد جمهوري اسلامي ايران در سخت‌ترين شرايط تحريم و فشار حاضر است سال ها مقاومت و دو سال مذاكره را ادامه دهد ولي در برابر فشار مقاومت نمايد و از خواسته ها و خطوط قرمز اصلي خود عدول نكند و بالاخره يك بار ديگر بر آمريكا ثابت گرديد كه به تعبير مقام معظم رهبري بايد تسليم ايران را مگر به خواب ببيند. فرزندان شما ملت بزرگوار ايران در اين مذاكرات براي 6 كشور به ظاهر قدرتمند دنيا و نماينده عالي اتحاديه اروپا عنوان نمودند كه هيچ كس هرگز نبايد ايراني را تهديد كند.
ظريف افزود: البته روشن نمودند كه غني سازي ما و تحقيق و توسعه مرتبط با آن و اصولا هيچ يك از تأسيسات هسته اي هيچگاه تعطيل نخواهد شد و همچنين روشن نمودند به صراحت كه برنامه موشكي ايران به هيچ كس صرف نظر از قدرت ادعايي اش ارتباطي ندارد و البته روشن نمودند كه اگر كسي در منطقه بايد پاسخگو باشد اين آمريكا و غرب است كه در فلسطين و يمن و سوريه با سلاح هايش مردم بي گناه را به خاك و خون مي‌كشاند.
وزير امور خارجه كشور با بيان اينكه رژيم صهيونيستي در فلسطين و يمن و سوريه با سلاح‌هايش مردم بي‌گناه را به خاك و خون مي‌كشد، گفت: شدت عصبانيت معاندين جمهوري اسلامي و در رأس آنها رژيم صهيونيستي به خوبي نشان‌دهنده تثبيت و تحكيم اقتدار منطقه‌اي و جهاني جمهوري اسلامي ايران است. جاي تعجب ندارد شاهد جيغ و دادهاي نخست‌وزير اين رژيم و توسل او به كنگره آمريكا براي رأي منفي به توافقي هستيم كه از ديد او حاضر است خودش را بكشد كه جلوي اين توافق كه براي رژيم صهيونيستي خطري جبران‌ناشدني را به دنبال دارد، بگيرد.
ظريف با تاكيد بر اينكه رژيم صهيونيستي هيچگاه در ميان متحدان خود تا اين حد منزوي نشده بود، ادامه داد: عجيب نيست كه اي‌پك بزرگترين لابي صهيونيستي تبليغات چندميليون دلاري به راه انداخته است كه از تصويب اين توافق كه براي آنها بسيار خطرناك است، جلوگيري كند.
وي تصريح كرد: جناب آقاي رئيس؛ در اينجا افتخار دارم براساس مصوبه مجلس شوراي اسلامي متن كامل برجام را تقديم مجلس محترم كنم. خواهران و برادران گرامي؛ توافق هسته‌اي را در سطوح مختلف مي‌توان تحليل كرد. مي‌توان در سطوح بين‌المللي، منطقه‌اي و داخلي آن را ارزيابي كرد. مي‌توان از زاويه راهبردي به آن نگاه كرد. مي‌توان از زاويه تحريم‌ها آن را بررسي كرد و مي‌توان از زاويه برنامه بلندمدت هسته‌اي به ارزيابي آن پرداخت.
هر توافقي يك بده‌بستان است
وزير امور خارجه كشورمان افزود: ولي از هر سطحي تحليل مي‌كنيم، نبايد فراموش كنيم كه هر توافقي يك بده‌بستان است. هر طرف بخشي از خواسته‌هاي خود را به نفع بخش مهمتري صرف‌نظر مي‌كند. مذاكرات تا آنجا ادامه مي‌يابد كه داده‌ها و ستانده‌هاي دو طرف كم و بيش متعادل گردد. با اين توضيح سوال اين است كه در اين تصميم بزرگ داده‌ها و ستانده‌هاي ما و 1+5 در اين مذاكرات نفسگير چه بوده است؟
ظريف گفت: اهداف كليدي كه براي رسيدن به آنها پافشاري كرديم و اكنون در برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) ستانده‌هاي جمهوري اسلامي به شمار مي‌رود عبارتند از: حفظ عزت و اقتدار جمهوري اسلامي ايران، تثبيت برنامه هسته‌اي به‌ويژه غني‌سازي و رآكتور آب سنگين اراك و شناسايي بين‌المللي آنها، رفع تحريم‌ها و پايان دادن به 6 قطعنامه تهديدآميز كه تحت فصل هفتم منشور ملل متحد نه تنها تحريم بر ملت ايران تحميل مي‌كردند، بلكه برنامه هسته‌اي ايران را ممنوع كرده و جلوگيري از تقويت توان دفاعي و موشكي كشور را به يك وظيفه بين‌المللي با استفاده از تمام ابزارها تبديل كرده بودند.
جمهوري اسلامي ايران هيچگاه دنبال سلاح هسته‌اي نبوده و نيست
وي ادامه داد: براي طرف مقابل خواسته كليدي در مذاكرات اين بود كه از عدم دسترسي ايران به سلاح هسته‌اي از طريق محدوديت‌ها و نظارت‌ها اطمينان پيدا كند. آنچه كه طرف مقابل به دست آورده عليرغم تمام رجزخواهي‌ها در حقيقت تحصيل حاصل است. براساس آموخته‌هاي ديني و انساني كه در فتواي مقام معظم رهبري تجلي پيدا كرده است، جمهوري اسلامي ايران هيچگاه دنبال سلاح هسته‌اي نبوده و نيست. بنابراين ايجاد اطمينان از اين امر بديهي امتياز خاصي به حساب نمي‌آيد كه براي تحقق آن برخي محدوديت‌ها و نظارت‌ها در قالب توافق‌هاي بين‌المللي پذيرفته شود، آنهم محدوديت‌هايي كه براي يك دوره زماني مشخص بوده و تاريخ انقضاي معيني دارد، ضمناً هيچيك از نيازهاي كشور به واسطه آن تعطيل نخواهد شد.
اطلاعات مهم امنيتي كشور در دسترس بيگانگان قرار نمي گيرد
ظريف ادامه داد: اطلاعات مهم امنيتي كشور در دسترس بيگانگان قرار نمي گيرد و علاوه بر تثبيت عزت جمهوري اسلامي بايد سوال كرد ستانده عملي ما در اين مذاكرات چيست؟ بزرگترين دستاورد ما اين است كه شوراي امنيت به غني سازي جمهوري اسلامي ايران مهر تأييد زده كه اصولا چنين امري در تاريخ 70 ساله شوراي امنيت بي سابقه است.
رئيس دستگاه ديپلماسي كشور افزود: شوراي امنيت در 6 قطعنامه خود كه تحت فصل 7 منشور صادر شده برنامه غني سازي را به عنوان تهديدي عليه صلح بين الملل شناسايي و ممنوع كرده حال همان شوراي امنيت با تصويب قطعنامه كه در كليت خود تحت فصل 7، نه تنها برنامه هسته اي ايران را به عنوان برنامه مشروع و قانوني پذيرفته بلكه همه كشورها را براي توسعه همكاري با ايران تشويق كرده و از آن مهمتر اينكه آينده تجاري صنعتي برنامه هسته اي ايران به رسميت شناخته شده است.
وي ادامه داد: برنامه غني سازي ايران بدون يك روز توقف ادامه خواهد يافت و ايران براساس طرح مدون علمي و فني در 8 سال نخست به برجام با پذيرش برخي از محدوديت ها نه تنها برنامه هسته اي خود را تثبيت مي كند بلكه تمام پايه هاي كاربردي و علمي را با يك برنامه تحقيق و توسعه پيشرفته براي حركت به سمت غني سازي به سمت جلو ادامه مي دهند، با بهره برداري از بهترين سانتريفيوژهاي خود و در اقتصادي ترين شكل ممكن و با بهره وري بالا برنامه خود را برقرار مي سازد.
ظريف همچنين افزود: در برنامه هسته اي ايران نه تنها از توان دانشمندان غيور ايراني بهره مي گيرد بلكه از پيشرفته ترين دستاوردهاي علمي جهان نيز بهره مند مي شوند و نهايتا در يك طراحي علمي 15 ساله كه كارشناسي شده است به ظرفيت مورد نياز خواهد رسيد كه براي استفاده 5 نيروگاه كافي است.
وي ادامه داد: امتيازاتي كه براي بسياري از كشورهاي دنيا تنها آرزوي دست نيافتني بود امروز براي ايران ممكن شده، اجازه ندهيد از كشورهاي بسيار نزديك آمريكا نام ببرم كه تنها براي ساخته شدن يك نيروگاه از حق غني سازي خود صرف نظر كردند و امروز با غبطه به نتيجه پايداري هاي مردم دلاور ايران اسلامي مي نگرند و جالب اين است كه براي جمهوري اسلامي اين همه ماجرا نبوده بلكه ستانده ديگر آن اين است كه همه تحريم هاي هسته اي شوراي امنيت، آمريكا و اروپا به طور يكجا در روز اجرايي شدن توافق رفع و بقيه تحريم ها نيز در قالب محدوديت موقتي در فاصله چند ساله برداشته مي شود يعني ايران براي گرفتن امتياز حتي امتيازات مضاعف نيز گرفته و آن رفع تحريم هاي ظالمانه است كه البته از ابتدا غير قانوني و غير مشروع بود و نبايد وضع مي شد.
رئيس دستگاه ديپلماسي افزود: هيچگاه ادعا نكرده و نمي كنيم كه برجام كاملا به نفع ايران است و باز هم تأكيد مي كنم كه مذاكره بده و بستان است و تا زماني كه در دو طرف به ميزان قابل توجه به خواسته هاي خود دست نيابند توافقي شكل نمي گيرد مسلما براي دستيابي به خواسته هاي خود انعطاف و نرمش هايي داشته ايم اما همه اين انعطاف ها هدفمند و با محاسبه صورت گرفته مانند كشتي گيري كه در مثال مقام معظم رهبري براي بردن مسابقه در زمان و مكان مناسب امتيازات كوچكي از دست مي دهد اما همه مي دانند نتيجه نهايي مهم است و همچنين دستي كه به علامت پيروزي بالا مي رود.
وزير امور خارجه تاكيد كرد: يكي از خبرنگاران مشهور آمريكايي در مصاحبه اختصاصي از رئيس جمهور آمريكا مي‌پرسد 6 قدرت جهان در يك طرف ميز مذاكره بودند و ايران به تنهايي در طرف ديگر بود، پس چرا ما نتوانستيم از اين اهرم طوري استفاده كنيم كه توان ايران را براي تبديل شدن به كشوري در آستانه قدرت اتمي در 10 سال آينده از بين ببريم؟ چرا نتوانستيم زيرساخت‌هاي غني سازي ايران را به طور كامل از بين ببريم و اين سوالي است كه امروز در دنيا مطرح مي‌شود.
ظريف ادامه داد: امروز در دنيا هيچ كس نمي‌گويد كه جمهوري اسلامي ايران تسليم شد اگر صحبت از تسليم است تسليم قدرت‌هاي بزرگ در برابر خواست اين مردم بزرگ و دلاور است و براي نتانياهو و تندروهاي آمريكايي كابوس وحشتناكي است كه نه تنها طرح اسلام هراسي، شيعه هراسي و ايران هراسي‌شان به يكباره مفتضح گرديده است بلكه تمامي زيرساخت‌هاي برنامه هسته‌اي ايران حفظ مي‌شود و مسير حركت هسته‌اي ايران با روندي معقول ادامه پيدا مي‌كند و با توجه به ضرورت‌هاي علمي و اقتصادي برنامه هسته‌اي ما پيگيري شده و به يك كشور داراي فناوري هسته‌اي تبديل مي‌شويم و جالب آنكه در همين مسير از شوراي امنيت خارج شده و تحريم‌هاي ظالمانه را فرو مي‌شكنيم.
تحريم‌ها در ابتداي توافق به طور كامل لغو و متوقف مي‌شود
وي تصريح كرد: با توجه به اينكه برادر عزيز و بزرگوارم جناب آقاي دكتر صالحي كه بنده و تمام هيات مذاكره كننده مديون تلاش‌ها، تخصص و بزرگواري وي هستيم، توضيحات عالمانه در مورد بخش فني در مورد مذاكرات را ارائه خواهد كرد و اجازه بدهيد بنده به موضوع تحريم‌ها و برخي نكات مبهم ديگر كه در چند روز گذشته مطرح شده است اشاره كنم.
وزير امور خارجه كشورمان گفت: تحريم‌هاي اقتصادي و مالي در حوزه‌هاي بانكي، مالي، نفتي، گازي، پتروشيمي، بيمه و حمل و نقل كه به بهانه برنامه هسته‌اي توسط اتحاديه اروپايي و آمريكا بر عليه ايران بوده است در ابتداي توافق به طور كامل لغو و متوقف مي‌شود.
تحريم تحصيل دانشجويان ايراني در رشته‌هاي مرتبط با انرژي هسته‌اي كه به صورت غير متمدنانه بر ضد مردم اين مرز و بوم تحميل شده بود به طور كامل لغو مي‌شود و پس از سه دهه تحريم غير عادلانه در ممنوعيت خريد هواپيماهاي مسافربري مرتفع شده و امكان بازسازي ناوگان هوايي كشور و ارتقاي ايمني پروازهاي جمهوري اسلامي ايران فراهم خواهد شد.
وزير امور خارجه كشورمان ادامه داد: ده‌ها ميليارد دلار از درآمدهاي نفتي و ساير درآمدهاي ايران كه در چند سال گذشته به دليل تحريم‌هاي ظالمانه و غير قانوني ايالات متحده آمريكا در خارج از كشور مسدود شده است، به خزانه اين مرز و بوم باز خواهد گشت و محدوديت فروش نفت ايران منتفي مي‌شود و بار ديگر صادرات فرش و خشكبار ايران در بازارهاي جهاني پا خواهد گرفت و نقل و انتقالات و خدمات مالي و فعاليت‌هاي بانكي و بيمه و خدمات فاينانس و خدمات مالي مربوط به تجارت با ايران و وام‌هاي بلاعوض و فلزات گرانبها، الماس، اسكناس و صنايع كشتيراني، صنعت حمل و نقل و ديگر صنايع كشور از زير يوغ تحريم‌ها خلاص مي‌شوند و صادرات و واردات آزاد مي‌گردد.
ظريف افزود: بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران، كشتيراني جمهوري اسلامي، شركت ملي نفت ايران، شركت ملي نفت كش و شركت‌هاي تابعه ايران اير و ساير نهادها، بانك و موسسات كشورمان و در مجموع حدود 800 شخصيت حقيقي و حقوقي از شمول تحريم‌ها خارج خواهند شد البته دسترسي بيشتر ايران به حوزه‌هاي تجاري، فناوري و مالي تسهيل خواهد شد و براي اولين بار آمريكا ممنوعيت شعبات خارجي شركت هاي آمريكايي در ايران را لغو خواهد كرد و به علاوه آمريكا و اتحاديه اروپا متحد شدند از اعمال تحريم‌هاي جديد مرتبط با موضوع هسته اي عليه ايران اجتناب كنند و از اعمال تحريم‌هاي گذشته تحت عناوين جديد نيز خودداري كنند حتي در حوزه همكاري‌هاي بين المللي در زمينه انرژي صلح آميز هسته اي قطعنامه شوراي امنيت كه تا ديروز اين همكاري‌ها را غير قانوني مي‌دانست امروز كشورها را به همكاري با ايران تشويق و ترغيب مي‌كند و نيروگاه‌هاي هسته اي و راكتورهاي تحقيقاتي مدرن همراه با فناوري مربوطه، توليد سوخت هسته‌اي از جمله سوخت‌هاي جديد بلكه حوزه‌هاي همكاري با ايران اعلام شده است.
وي افزود: براساس برجام، روز گذشته كليه قطعنامه‌هاي شوراي امنيت عليه برنامه هسته‌اي ايران رفع شد و تنها برخي محدوديت‌ها به جاي ممنوعيت‌هاي قبلي طي يك سند ضميمه قطعنامه كه از سوي 1+5 صادر شده است اعمال شد كه نه تنها در مقايسه با تحريم‌هاي گذشته موشكي و تسليحاتي ناچيز است، بلكه پس از ماه‌ها مذاكره توانستيم اين محدوديت‌ها حتي جزئي از توافق ما با 1+5 به حساب نمي‌آيد و لذا رعايت نشدن آنها به معناي نقض توافق نيست.
ظريف گفت: بندهاي تند الزام‌آور قطعنامه 1929 مبني بر ممنوعيت فعاليت موشكي كشورمان همراه با وظيفه كشورها براي ممانعت از سازوكار عريض و طويل راستي‌آزمايي و پيگيري مندرج در اين قطعنامه به يك درخواست غيرالزام‌آور براي خودداري از فعاليت در حوزه موشك‌هاي بالستيك كه براي توانمندسازي حمل سلاح‌هاي هسته‌اي طراحي شده، تبديل خواهد شد.
وزير امور خارجه كشورمان تصريح كرد: جمهوري اسلامي ايران هيچگاه به دنبال سلاح هسته‌اي نبوده و نيست و اين روي برنامه موشكي ما تاثيري نخواهد داشت. همچنين تحريم شديد تسليحاتي ايران لغو و با برخي ممنوعيت‌ها جايگزين خواهد شد. به نحوي كه واردات و صادرات اقلام دفاعي به صورت مورد فراهم مي‌شود و رعايت نشدن آن تاثيري در پايبندي بر برجام نخواهد داشت، اين محدوديت‌ها پس از 5 سال به طور كامل لغو مي‌شود.
وي گفت: ممنوعيت خريد اقلام با كاربرد دومنظوره لغو و تامين نيازها از طريق كميسيون مشترك كه ايران نيز از اعضاي آن محسوب مي‌شود، تسهيل مي‌شود. به دنبال مذاكرات نفسگير تامين نيازهاي دفاعي حتي از اين مراحل نيز مستثني شده است.
ظريف با بيان اينكه برادران و خواهران گرامي زماني به اين تغييرات اساسي و ماهوي قطعنامه‌هاي ثابت پي خواهيم برد كه تنها تا چند ماه قبل اكثريت 1+5 به دنبال حفظ تمامي تحريم‌هاي 35 گانه اشاعه‌اي و تسليحاتي و موشكي با حفظ عبارات خطرناك در 6 قطعنامه قبلي است ولي با مقاومت و منطق فرزندان انقلابي به اين حد آن هم خارج از چارچوب توافق رضايت دادند.
شاخص توافق خوب رعايت خطوط قرمز و چارچوب‌هاي ترسيم شده مقام معظم رهبري است
اين عضو كابينه دهم تصريح كرد: ما مواضع خود را در موارد مذكور به صورت شفاف و صريح در بيانيه جمهوري اسلامي كه روز گذشته پس از تصويب قطعنامه صادر و به‌عنوان سند شوراي امنيت ثبت گرديد، اظهار داشتيم. شاخص يك توافق خوب از نظر همه ما رعايت خطوط قرمز و چارچوب‌هاي ترسيم شده از سوي مقام معظم رهبري است. تيم مذاكره‌كننده مفتخر است كه در طول دو سال گذشته همواره خطوط قرمز را رعايت كرده است و پذيرش غني‌سازي در ايران، حفظ آب سنگين اراك، عدم تعطيلي تاسيسات، عدم نظارت بر سيستم‌هاي تسليحاتي و موشكي ايران، عدم ورود به موضوعات غيرهسته‌اي، لغو فوري تحريم‌هاي اقتصادي و مالي، لغو قطعنامه‌هاي ديگر در دنيا پذيرفته شده است.
وي افزود: در طول چند ماه گذشته با نزديك شدن به پايان مذاكرات كه مباحث دقيق‌تر بررسي مي‌شد، خطوط قرمز نظام نيز دقيق‌تر مشخص شدند و ما با جديت پيگيري كرديم و بحمدالله امروز مي‌توانم خدمت شما گزارش دهم همانگونه كه قبلا در محضر مبارك مقام معظم رهبري عرض كردم، در حد توان و اكثريت و يا تمامي خطوط قرمزها رعايت شده است.
ظريف با بيان اينكه تمام تحريم‌هاي هسته‌اي در روز توافق به طور كامل لغو و در روز اجرايي شدن، عملاً به صورت اتوماتيك برداشته خواهند شد، افزود: تحريم تسليحاتي و موشكي از ابتدا به محدوديت تبديل شده و بعد از مدت معيني برداشته خواهد شد و نقض اين تحريم‌ها نقض توافق نخواهد بود. تحريم‌هاي اشاعه‌اي مربوط به كالاهاي دومنظوره لغو ولي در عمل از طريق يك كانال با عضويت ايران انجام خواهد شد.
وي گفت: در زمينه همزماني لغو تحريم‌هاي اقتصادي و مالي با امضاي توافق و متناظر بودن اقدامات ايران و طرف مقابل كه يكي ديگر از اقدامات برجسته و راهگشاي مقام معظم رهبري بود، ابتدا شوراي امنيت كليه قطعنامه‌هاي خود را قبل از اينكه كوچكترين اقدامي از سوي جمهوري اسلامي ايران انجام شود،روز گذشته لغو كرد. اين كار عليرغم كنگره آمريكا و تلاش آنها براي جلوگيري از آن و بنا بر اصرار جمهوري اسلامي و برخي اعضاي 1+5 انجام شد تا هيچ اقدامي از سوي ما قبل از لغو تحريم‌ها صورت نگيرد. اين به معني كاستن از اختيارات جمهوري اسلامي براي طي مراحل قانوني تصويب نيست.
وزير امور خارجه كشورمان ادامه داد: پيش از شروع هرگونه اقدامي قبل از اينكه يك پيچ و مهره باز شود، طرف آمريكايي تحريم‌هاي خود را قانوناً و كتباً لغو يا متوقف خواهند كرد. اثربخشي اين اقدامات همزمان با اثربخشي اقدامات ايران صورت خواهد گرفت. همزمان با اقدامات هسته‌اي ايران طرف مقابل اقدامات قانوني، تدوين مقررات اجرايي، آماده‌سازي، توجيه بنگاه‌هاي اقتصادي در همين زمان كه ما اقدام مي‌كنيم را انجام مي‌دهند و براساس برجام تدوين مقررات رفع تحريم‌ها با هماهنگي جمهوري اسلامي ايران صورت خواهد گرفت. همانگونه كه آژانس يك رشته اقدامات مشخص را براي ايران تعيين مي‌كند كه با توجه به اينكه ناظر بر قضاوت محتوايي از سوي آژانس نيست، مورد مخالفت مقام معظم رهبري قرار ندارد، ايران نيز اقدام متناظر براي راستي‌آزمايي رفع تحريم‌هاي طرف مقابل در روند مشورت با آنها انجام مي‌دهد.
ظريف تصريح كرد: اصل تناظر حتي در زمانبندي لغو كامل و نهايي تحريم‌ها توسط كنگره و ارائه پروتكل الحاقي به مجلس شوراي اسلامي جهت بررسي و تصويب نيز رعايت شده است. در بحث راستي‌آزمايي اقدامات ايران قبل از برداشته شدن عملي تحريم‌ها همانگونه كه اشاره شد خطوط قرمز رعايت شده و نقش آژانس كمي است، همانگونه كه دو سال گذشته در مورد توافق ژنو اجرا كرده است.
اين عضو كابينه دولت يازدهم گفت: براي حصول اطمينان از صحت عملكرد آژانس در موضوع موارد اختلافي گذشته كه به غلط به آن PMDمي‌گويند جدول زماني اجراي توافق به گونه‌اي طراحي شده است كه قبل از كسب اطمينان لازم هيچ اقدامي در حوزه هسته‌اي توسط ايران انجام نمي‌شود.
ظريف تصريح كرد: در مراحل بعدي نيز دوره‌هاي زماني معين درنظر گرفته شده است و هيچ چيز منجمله پايان رسيدگي شوراي امنيت، رفع محدوديت‌هاي تسليحاتي و يا رفع محدوديت‌هاي موشكي موكول به گزارش محتوايي آژانس نخواهد شد. عليرغم تاكيد دو طرف مذاكره‌كننده است. البته توانسته‌ايم اين نكته را بگيريم كه اگر آژانس زودتر توانست به نتيجه‌گيري در مورد عدم وجود فعاليت‌هاي اعلام نشده در ايران برسد، محدوديت‌ها زودتر برداشته شود، به نفع ما مي‌توانند اقدام كنند، به ضرر ما اجازه نداده‌ايم.
وي ادامه داد: در رابطه با خط قرمز رعايت امنيت و حرمت اماكن نظامي و دانشمندان در توافق امضاشده اخير بين ايران و آژانس براي حل و فصل موضوعات باقيمانده كه با نظارت دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي انجام شده است، به گونه‌اي اقدام شده است كه تمامي ملاحظات ايران رعايت مي‌شود.
وزير امور خارجه كشورمان افزود: در آينده نيز تمام نظارت‌ها طبق روش‌هاي معمول بين‌المللي و در قالب پروتكل الحاقي خواهد بود و در برجام به صراحت ذكر شده كه درخواست‌ها با درنظر داشتن حقوق حاكميتي ايران و در حداقل ضرورت خواهد بود و هدف دخالت در فعاليت‌هاي نظامي و ديگر فعاليت‌هاي مرتبط با امنيت ملي ايران را دنبال نمي‌كند.
وي تاكيد كرد: در بحث دوران محدوديت‌ها تاكيد بر خط قرمز مقام معظم رهبري مبني بر اينكه محدوديت غني‌سازي و به ويژه تحقيق و توسعه بايد زير 10 سال باشد، اصلي‌ترين محور مورد اختلاف و از دعواهاي عمده در آخرين دوره‌هاي مذاكره بود كه تا آخرين لحظات نيز ادامه داشت.
ظريف تصريح كرد: همانطور كه در متن برجام ملاحظه مي‌فرماييد دوره 8 ساله براي محدوديت غني‌سازي صراحتاً ذكر شده است و پس از آن برنامه ايران سير طبيعي خود را به سمت تجاري و صنعتي شدن با شيب معقول طي خواهد كرد.
وي با بيان اينكه براي رعايت نگراني‌هاي مقام معظم رهبري و مردم بزرگوار ايران در تمامي اين دوره تحقيق و توسعه ادامه خواهد يافت، افزود: پيشرفته‌ترين سانتريفيوژهاي ما مراحل منطقي تحقيق و توسعه خود را ادامه خواهند داد.
وزير امور خارجه كشورمان ادامه داد: دو مورد كه با سروصداي زياد به‌عنوان دوره‌هاي 20 و 25 ساله از سوي كاخ سفيد مطرح مي‌شوند، محدوديت نيستند كه خلاف خطوط قرمز تعيين شده باشند، بلكه صرفاً اقدامات شفافيت‌ساز مانند نظارت بر معادن است كه پس از بررسي كارشناسانه نه تنها مشكلي براي كشور ايجاد نمي‌كند، بلكه از بسياري از اتهامات در آينده كه مي‌تواند به درخواست‌هاي غيرمنطقي براي دسترسي منجر شود، جلوگيري كند.
ظريف در رابطه با خطوط قرمز مربوط به فردو افزود: 6 زنجيره سانتريفيوژ يعني 1044 ماشين، كليه زيرساخت‌ها در فردو باقي خواهند ماند كه از اين ميان دو زنجيره به فعاليت بدون گاز ادامه خواهند داد و 4 زنجيره با تمام امكانات در جاي خود باقي خواهند ماند و در اين زمينه خط قرمزها تا حد ممكن رعايت شده و به مقام معظم رهبري نيز گزارش شده است.
ماهيت آب سنگين اراك در جريان مدرن‌سازي به طور كامل حفظ خواهد شد
وي ادامه داد: در مورد خط قرمزها در اراك مي‌توان گفت كه تمامي خطوط قرمز به طور كامل رعايت شده است. نخست اينكه ماهيت آب سنگين اراك در جريان مدرن‌سازي به طور كامل حفظ خواهد شد و بدين منظور طراحي مفهومي رآكتور جديد توسط دانشمندان كشورمان صورت گرفته و عيناً ضميمه توافق شده است. ثانياً در ضميمه 5 كه مربوط به جدول زمانبندي است صريحاً قيد شده كه هر اقدامي در اراك براي خروج قلب رآكتور پس از انجام توافق بين ايران و چين و ديگر اعضاي علاقه‌مند گروه 1+5 صورت مي‌گيرد تا اين نگراني مقام معظم رهبري نيز مدنظر قرار گرفته باشد. مجوز اين اقدام كه قبل از اين داراي محدوديت شديد در قطعنامه‌هاي قبلي شوراي امنيت بود، براساس ماده 41 منشور ملل متحد در قطعنامه‌اي كه ديروز صادر شد، داده شده است.
وي گفت: نگراني مقام معظم رهبري درباره توليد سوخت در داخل كشور در متن اصلي و ضميمه شماره 1 توافق ذكر و تصويب شده كه ايران بر اساس آن امكان توليد و ساخت در داخل خاك خود را خواهد داشت و بايد كميسيون مشترك در اين زمينه به ايران كمك كند و در توافق آمده كه سوخت رآكتور اراك بعد از سوخت اوليه در ايران ساخته شود و تاكيد شده سوخت ساخته شده در ايران با كمك كشورهاي بين‌المللي داراي استاندارد لازم باشد و از محدوديت 300 كيلوگرمي خارج است.
ظريف افزود: ذخاير مواد غني‌شده از بين نمي‌رود و در داخل كشور به اورانيوم تبديل و يا در مقابل دريافت اورانيوم طبيعي فروخته مي‌شود. به اين ترتيب نه تنها ايران وارد بازار انحصاري فروش مواد غني شده مي‌شود، بلكه تحريم‌هاي 35 ساله فروش مواد هسته‌اي به ايران نيز با دستور شوراي امنيت برداشته مي‌شود. به همين دليل در يك بند از قطعنامه مصوب ذيل ماده 41 اين مجوز صادر شده است. اما برخي از تكرار ماده 41 ذكر شده ناراحت هستند. تمامي موارد ذكر شده براي رفع تحريم‌ها از روز توافق هسته‌اي يعني از ديروز امكان خريد و فروش اورانيوم يا امكان بازسازي در اراك فراهم شد و ديگر منتظر روز اجرايي شدن توافق نيستيم. بنابراين اين امتيازات را به ضرر خود ما تفسير نكنيد.
رئيس دستگاه ديپلماسي كشور تصريح كرد: برخلاف خواسته‌هاي طرف مقابل هيچيك از سانتريفيوژها از كشور خارج و يا منهدم نمي‌شود و قلب اراك پس از خروج در كشور نگهداري مي‌شود و خط قرمز بعدي خودداري از پذيرش يا قبول ممنوعيت در حوزه دفاعي و موشكي بود كه به صورت كامل در توافق حاصل شده و حتي قطعنامه شوراي امنيت بسيار قابل قبول تامين شده كه با مقاومت بسيار شديد تيم مذاكره‌كننده طرف مقابل خواسته‌هاي اوليه خود را مبني بر نظارت بر برنامه موشكي به طور كامل كنار گذاشت.
ظريف افزود: از قطعنامه 2231 ممنوعيت شديد هرگونه برنامه موشكي از يك اقدام اجباري قابل پيگيري و حتي قابل پيشگيري با اقدامات قهر‌آميز ذيل فصل 7 منشور سازمان ملل در قطعنامه 1929 خارج شده و به صورت محدوديت غيرالزام‌آور تبديل شده و كليه سازوكارهاي نظارتي تا روز قبل از توافق برجام كه بر حفظ آن اصرار داشته‌اند، حذف شده است.
وي بيان كرد: من از دوستان و كارشناسان دعوت مي‌كنم براي يك‌بار بند 9 اجرايي و بند ماقبل آخر مقدماتي قطعنامه 1929 را با دقت مطالعه نمايند و آن را با بند 3 ضميمه 2 قطعنامه 2231 مقايسه كنند. آن زمان متوجه مي‌شوند چه تحول مهمي در اين زمينه حاصل شده است. همچنين به نحوه اشاعه موشك‌هاي بالستيك به صورت محتوايي اشاره شده و به جاي اشاره به موشك‌هاي بالستيك داراي قابليت حمل سلاح هسته‌اي كه در همه قطعنامه‌هاي قبلي مثل قطعنامه 1540 و 1887 ذكر شده است با تلاش خدمتگزاران شما به عبارت موشك‌هاي بالستيك كه براي قابليت حمل سلاح هسته‌اي طراحي شده‌اند، تبديل شده است.
وزير امور خارجه كشورمان افزود: همانطور كه در بيانيه آمده توانمندي نظامي ايران از جمله موشك بالستيك منحصراً براي دفاع مشروع است، اين تجهيزات براي قابليت حمل سلاح هسته‌اي طراحي نشده‌اند، بنابراين خارج از حيطه قطعنامه شوراي امنيت و پيوست‌هاي آن مي‌باشد و به علاوه موضوع خريد و فروش سلاح صراحتاً خارج از توافق و تنها جزئي از قطعنامه است كه عدم اجراي آن تخلف محسوب مي‌شود.
ظريف ادامه داد: جمهوري اسلامي ايران تدابير لازم براي تقويت توانمندي‌هاي دفاعي خود به منظور حراست از استقلال و مقابله با هرگونه تجاوز و همچنين مقابله با تهديد تروريست در منطقه را ادامه خواهد داد.
وزير امور خارجه كشورمان در ادامه خطاب به نمايندگان گفت: ديروز قطعنامه جديد شوراي امنيت ملل متحد در رابطه با موضوع هسته اي ايران صادر شد؛ قطعنامه اي كه حاصل بده بستان زياد است ولي برجام را مورد تأييد قرار داده و بدين وسيله برنامه غني سازي ايران را مورد شناسايي قرار مي دهد لذا اين يك قطعنامه منحصر به فرد در تاريخ شوراي امنيت به شمار مي رود كه داراي ويِژگي هاي ذيل است.
وي در ادامه با بيان اينكه اين نخستين بار در تاريخ شوراي امنيت است كه كشوري با مذاكره و بدون جنگ و بدون اجراي الزامات 6 قطعنامه فصل هفتم منشور از زير بار تحريم ها و نهايتا از زير بار نظارت شوراي امنيت آزاد مي شود، عنوان كرد: بر خلاف 6 قطعنامه قبلي، اين قطعنامه تحت ماده 25 منشور و نه تحت ماده 41 از فصل 7 صادر شده است البته به دليل اعمال تحريم ها در قطعنامه قبلي، قطعنامه هاي قبلي ذيل ماده 41، لغو آنها و مقررات مربوط به لغو آنها نيز لاجرم مي بايست در قالب ماده 41 در متن قطعنامه شكل بگيرد اما اين بدان معنا نيست كه برنامه هسته اي ايران ذيل فصل 7 و ماده 41 به عنوان تهديدي عليه صلح و امنيت بين المللي شمار رود؛ همانطور كه در بند 7 مقدمه قطعنامه آمده است اين قطعنامه نمايانگر يك تغيير بنيادين در رويكرد شوراي امنيت نسبت به جمهوري اسلامي ايران است.
ظريف همچنين با بيان اينكه براي نخستين بار در تاريخ شوراي امنيت است كه كشور هدف در تدوين قطعنامه مورد مشورت و مذاكره قرار گرفته است كه چنين اقدامي در تاريخ شوراي امنيت سابقه ندارد، اظهار كرد: با ضميمه شدن برجام و قطعنامه شوراي امنيت، اين شورا رسما برنامه هسته اي ايران و غني سازي كشورمان را عليرغم همه قطعنامه هاي گذشته خود مي پذيرد و آن را تأييد مي كند و ديگر چيزي به نام تحريم در قطعنامه و حتي در ضميمه آن وجود ندارد.
وزير امور خارجه در ادامه تصريح كرد: آن دسته از تحريم هاي غير اقتصادي و مالي هم كه قرار بود در فاصله معقولي لغو شود، تنها به برخي محدوديت هاي موقت تبديل شده اند كه تاريخ انقضا دارند و هيچ سازوكاري براي ضمانت اجراي آن همچون كميته تحريم و پانل كارشناسي كه در قطعنامه هاي گذشته ايجاد شده بودند ديگر وجود نخواهد داشت؛ في الواقع قطعنامه جديد، رژيم تحريمي شوراي امنيت را به كل بر مي‌چيند.
برجام بين مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفكيك قائل شده و برجام جزئي از قطعنامه نيست
وي افزود: نكته مهم ديگر كه در روزهاي اخير به صورت ناقص و مخاطره آميز مطرح شده و بايد اصلاح شود و من اينجا مجددا تكرار مي كنم اين است كه به صراحت برنامه جامع اقدام مشترك يا همان برجام بين مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفكيك قائل شده و قطعنامه را جزئي از برجام نمي داند و لذا نقض احتمالي قطعنامه را، نقض برجام محسوب نمي كند.
ظريف همچنين ادامه داد: اين بدان معناست كه همچنان كه مقام معظم رهبري فرمودند تمام قابليت هاي دفاعي و حريم امنيت كشور حفظ خواهد شد و سياست هاي منطقه اي جمهوري اسلامي ايران نيز دستخوش تغيير نخواهد شد و ما به سياست حمايت از متحدين خود در منطقه براي مقابله با افراط و تروريسم ادامه خواهيم داد.
وزير امور خارجه كشورمان در ادامه با بيان اين مطلب كه نهايتا قطعنامه 2231 داراي يك نقشه كامل راه از ابتدا تا انتهاست و همه گام ها تا زمان حتي لغو خود و خاتمه بررسي در شوراي امنيت را پيش بيني كرده است، يادآور شد: به عبارت ديگر اين آخرين قطعنامه شوراي امنيت در خصوص موضوع هسته اي ايران خواهد بود و به همين دليل است كه برخي مفاد آن پيچيده و يا حتي براي برخي از دوستان نگراني ايجاد كرده است لذا من از دوستان خواهش مي كنم كه به تلاش ها و دست و پا زدن هاي برخي كشورها براي جلوه دادن شكل ديگري از اين وضعيت توجه نكنيد چرا كه قطعنامه صريح بوده و نامه ها بي ارزش است.
وي در ادامه با اشاره به اين مطلب كه يكي از اين نكات بحث برگشت پذيري تحريم ها و به عبارت ديگر بازگشت قطعنامه هاي قبلي است، اذعان كرد: اولا لازم است توجه شود كه بازگشت پذيري صرفا در قطعنامه مطرح نشده و موضوع بازگشت پذيري يكي از موضوعات برجام است كه در دو صفحه آخر آن آمده و يك وضعيت دو طرفه است كه جمهوري اسلامي به همان ميزان از آن مي تواند بهره مند شود و از نگراني هاي جمهوري اسلامي بكاهد البته چون قطعنامه با تحريم ها سر و كار دارد كه از قبل عليه ما وضع شده بودند و اين قطعنامه آنها را رفع مي كند به ناچار بحث بازگشت پذيري در قطعنامه با تحريم ها سر و كار دارد اما اين بدان معنا نيست كه بازگشت پذيري منحصر به تحريم ها باشد.
در صورت بازگشت تحريم ها ايران تعهدات داوطلبانه خود در برجام را رعايت نخواهد كرد
ظريف اضافه كرد: در روند و مكانيزم و سازوكار بازگشت پذيري روند جدي و قابل توجه و نسبتا زمان بري تعيين شده كه اين اقدام را از امكان بهانه گيري توسط اعضا مصون مي دارد؛ نهايتا جمهوري اسلامي ايران اعلام كرده است كه در قطعنامه هم به آن اشاره شده در صورتي كه به هر دليلي تحريم هاي شوراي امنيت به شكل كامل يا ناقص برگردد جمهوري اسلامي ايران خود را موظف به اجراي تعهدات داوطلبانه خود در برجام نخواهد كرد.
وزير امور خارجه كشورمان ادامه داد: در متن بيانيه جمهوري اسلامي ايران اضافه كرده ايم كه در اين صورت جمهوري اسلامي ايران نسبت به همكاري خود با آژانس بين المللي اتمي تجديد نظر خواهد كرد اين در حالي است كه يك نشريه آمريكايي روز گذشته مدعي شد كه اين اقدام هزينه بازگرداندن تحريم ها را بسيار بالا برده و قدرت بازدارندگي بالايي در برابر بازگشت پذيري در مقابل تخلفات ساده ايجاد كرده و آن را محدود به موارد نقض گسترده برجام كرده است.
وي در ادامه با بيان اينكه اين روند به خصوص براي بازگرداندن تحريم هاي شوراي امنيت روند آساني نيست و براي كشوري كه قصد داشته باشد بدون نقض فاحش توافق از سوي ايران، تحريم ها را بهانه گيري برگرداند هزينه سياسي سنگيني به دنبال خواهد داشت، تأكيد كرد: نتيجه آن بي توجهي جامعه بين المللي، بي اعتبار شدن قطعنامه و عدم اجراي آن توسط كشورها خواهد بود.
ظريف در ادامه با بيان اينكه سيل ورود بنگاه هاي اقتصادي به ايران براي سرمايه گذاري بزرگ ترين مانع براي چنين اقدامي خواهد بود كه دولتمردان آمريكايي به شدت از آن نگران بوده و هستند، عنوان كرد: البته آن چه كه مانع واقعي اين بهانه جويي هاست قدرت و اقتدار جمهوري اسلامي ايران است، مهم اين است كه ظرفيت بازگشت پذيري در برنامه هسته اي ايران بسيار بالاست و حتي برخلاف تصور عمومي منتقدين آمريكايي توافق ادعا مي كنند كه سرعت بازگشت ايران به برنامه قبلي خود به مراتب بالاتر از سرعت توان آمريكا براي بازسازي ساختمان در هم ريخته تحريم هاست كه 12 سال است براي ساختن آن تلاش كرده اند و روزي كه اين ساختمان در هم بپاشد ديگر بناي آن ممكن نخواهد بود.
وزير امور خارجه ادامه داد: البته بايد تأكيد كنم كه اين موضوع حتما خواسته ايران نبوده است طرف مقابل لغو يك جاي قطعنامه هاي شوراي امنيت مخالف مي كرد و تنها حاضر به تعليق كوتاه مدت قطعنامه ها بود نهايتا در يك مذاكره طولاني و نفس گير در برابر تصميم غرب در مقابل خواست راهبردي ما براي لغو يكباره همه قطعنامه هاي شوراي امنيت اين روش آن هم به صورت متقابل و دو طرفه با تعميم بسياري از نيازها و ضرورت هاي ما مورد قبول قرار خواهد گرفت از طرفي هر مذاكره اي بده بستان است و بايد ببينيم چه مي گيريم و چه مي دهيم.
برجام قدرت ايران را در منطقه تثبيت كرده است
وي در ادامه با بيان اينكه برجام به اعتراف جامع تحليلگران منطقه اي و جهاني جايگاه ايران را به عنوان بزرگ ترين قدرت منطقه تثبيت تحكيم كرده است، مطرح كرد: قدرتي كه در عين پيگيري سياست هاي اصولي خود در مقابله با نظام سلطه مي تواند يكي از بزرگ ترين و طولاني ترين بحران هاي بين المللي را به شيوه مذاكره و از طريق مسالمت آميز حل و فصل كند و در عين حال همه ظرفيت ها و توانايي هاي برنامه هسته اي خود را حفظ كرده و با برخورداري از همكاري هاي بين المللي به مسير منطقي براي رسيدن به يك ظرفيت تجاري و صنعتي با آخرين استانداردهاي بين المللي با نشاط و آرامش ادامه دهد.
ظريف ادامه داد: ما از اين پس و در صورت طي مراحل قانوني تصويب به دقت رفتار طرف مقابل را هم رصد خواهيم كرد و در برابر هرگونه تخلف و زياده طلبي همانگونه كه در طول 36 سال و 22 ماه گذشته ايستادگي كرده ايم، ايستادگي خواهيم كرد؛ مردم بزرگوار ايران، آنچه به دست آمده حاصل كار گروه مذاكره كننده نيست بلكه اين توافق نتيجه و تجلي عزت و اقتدار ملي است.
وزير امور خارجه كشورمان به تعبير مقام معظم رهبري در نماز عيد سعيد فطر اشاره و بيان كرد: حدود 12 سال است، 6 كشور بزرگ جهان تلاش مي كنند ايران را از پيگيري صنعت هسته اي كشورش باز دارند و همانگونه كه برخي ها گفته اند پيچ و مهره هاي هسته اي كشور را باز كنند امروز به گفته رهبري مجبور شده اند گردش چند هزار سانتريفيوژ و ادامه تحقيق و توسعه در ايران را پذيرفته و تحمل كنند و اين معنايي جز اقتدار ملت ايران ندارد.
وي در حال حاضر مهم ترين وظيفه را حفظ وحدت و انسجام ملي دانست كه خميرمايه اقتدار و صلابت كشور است و گفت: آنچه ما را در اين مسير دشوار 12 ساله پيش برده و براي ما اقتدار آفريده است، مقاومت و صبوري مردم قهرمان و دلاور ايران در برابر تمامي فشارها، تهديدها و تحريم ها و تكيه به ظرفيت ها و استعدادهاي ملي و تقويت خودباوري عمومي در كنار هدايت هاي داهيانه مقام معظم رهبري و فضل و كرم الهي عنايت ويژه معصومين(ع) و بقيه الله الاعظم(عج)است.
وزير امور خارجه كشورمان در پايان خاطرنشان كرد: آنچه در آينده ما را با صلابت خواهد كرد حفظ همين مولفه هاست و رهبري در ديدار مسئولان نظام در عيد فطر چه حكيمانه فرمودند كه ملت ايران بايد متحد باشد و قضاياي هسته اي نبايد زمينه ساز دودستگي در كشور شود. بياييم در شرايطي كه دنيا ايران را مقتدر و رهبر فرزانه ما را پيروز بزرگ اين نبرد تاريخي مي داند و دوستان ما مقاومت اسلامي در منطقه همگي شاد و مشعوف از اين اقتدار و قدرت اند و بدخواهان اين ملت عذاب و ماتم گرفته اند ما نيز يك دل و يك زبان، گفتمان غلبه اراده مردم بر فشار و تحميل را تقويت كنيم و بياييم فارغ از همه دسته بندي هاي سياسي با تمام توان عزت و خودباوري اين مردم بزرگ و دلاور را پاسداري كنيم
صالحي : آنچه در بعد فني به دست آورديم دستاوردي بزرگ و تاريخ‌ساز است
رييس سازمان انرژي اتمي گفت: به عنوان يك شاهد كه 44 سال در فناوري هسته‌اي تجربه و تخصص دارد شهادت مي‌دهم آنچه در بعد فني به دست آورديم دستاوردي بزرگ و تاريخ‌ساز است.
علي اكبر صالحي در گزارشي فني از روند مذاكرات انجام گرفته در پرونده هسته‌اي در گزارشي به نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، با گراميداشت ياد و خاطره شهداي هسته‌اي، گفت: به شهداي هسته‌اي - قشقايي، احمدي روشن، رضايي‌نژاد، علي‌محمدي و شهرياري - سلام مي‌كنم. شهيد شهرياري نمونه بارز انساني فرهيخته و عالم بود كه هم علم و هم دين را داشت. او با اين دو بال، اوج گرفت.
وي افزود: گزارش دكتر ظريف به قدري كامل و فراگير است كه بنده بخش فني را قدري توضيح مي‌دهم. اميدوارم با توضيحاتي كه ارائه مي‌دهم تناقض‌هايي كه مطرح مي‌شود را پاسخ بدهم.
رييس سازمان انرژي اتمي ادامه داد: مذاكره امر ساده‌اي نيست، آن هم در چالش با جنود شيطان. مذاكره با كساني كه همواره در پي مكر و حيله بودند، كار راحتي نيست اما افرادي كه در بستر انقلاب اسلامي و با توكل بر خداي لايزال، اعتقادات شرعي و منويات رهبري به گونه‌اي عمل كرد كه به عنوان يك هموطن به آنچه به دست آورديم، مي‌بالم.
صالحي افزود: بنده از ابتداي پرونده هسته‌اي به عنوان نماينده ايران در آژانس در جريان سير تحولات هستم. طي 12 سال پرچالش ملت با استواري و استقامت و نقش‌آفريني مقام معظم رهبري توانستيم با عزت و سرافرازي به ايستگاه آخر برسيم.
صالحي در ادامه با بيان اينكه بنده قصد ورود به مسائل سياسي ندارم، گفت: با اين وجود پارادايم مسائل سياسي جهان به گونه‌اي فراگير تغيير خواهد كرد كه زنگ اين تغيير در وين زده شد. پارادايم مسائل سياسي جهان به گونه‌اي فراگير تغيير خواهد كرد كه زنگ اين تغيير در وين زده شد. اين اولين باري است كه كشوري توانسته در مقابل قدرتمندان جهان از نظر اقتصادي و نظامي قرار گيرد.
وي افزود: براي اولين بار كشوري در حال توسعه توانسته است بر تعاملات بين‌المللي پرچالش سياسي جهان در جايگاه كشوري توسعه يافته قرار گيرد. اين اولين باري است كه كشوري توانسته در مقابل قدرتمندان جهان از نظر اقتصادي و نظامي قرار گيرد.
وي افزود: جمهوري اسلامي به بركت انقلاب، ملت و همت مسئولنيش توانسته چنين جايگاهي را پيدا كند كه اين دستاورد را تبريك مي‌گويم قدر بدانيم و شاكر باشيم.
صالحي در ادامه به توضيحي در مورد دغدغه‌هاي موجود در مسائل فني پرداخت و گفت: مذاكرات 1+5 سال‌ها طول كشيد آنهايي كه قبلا مسئوليت مذاكرات را داشتند زحمت‌هاي فراواني داشتند كه شامل دكتر روحاني، لاريجاني و اكنون دكتر ظريف مي‌شود كه همه زحمت كشيدند اين كه مي‌بينيد اكنون افق بلندتري را مي‌بينيم چون بر شانه‌هاي قبلي‌ها ايستاده‌ايم اينگونه نيست كه زحمات گذشتگان بيهوده باشد هر كسي خشتي روي خشتي گذاشت و خشت نهايي را بزرگواران عزيز اينجا گذاشتند.
رئيس سازمان انرژي اتمي يادآور شد: 1+5 سال‌ها ادامه داشت و نتوانستند به نتيجه مورد نظر برسند در اين هنگام پيشنهادي به مقام معظم رهبري شد و ايشان با تدبيري پذيرفتند كه راه ديگري باز شود. مسير دوم مسير مذاكره با آمريكا بود البته ايشان فرمودند هر دو مسير بايد با هم هماهنگ شود.
وي افزود: خوشبختانه اين تدبير در دولت يازدهم به زيبايي انجام شد و مسئوليت هر دو مسير را به انساني فرهيخته و كار آشنا سپرده شد كه تجاربشان بسيار كارساز بود. نتيجه نهايي نيز بسيار مبارك و ميمون شد.
صالحي در ادامه در توضيح مسائل فني برجام گفت: ما در لوزان روي محورهاي فني به تفاهيمي رسيديم. در وين يعني بعد از چند ماه كه هفته پيش بوديم، در فاصله بين لوزان و وين اين تعبير را به كار برديم كه دبه‌ها به كار بردند واقعا اينطور بود. سعي كردند پيكره‌اي كه در لوزان تراشيده شده بود آرام آرام نحيف‌تر كنند و بيشتر از آن بتراشند تا بلكه به آن مواردي كه قبلا فكرش را نمي‌كردند و بعد احساس كردند كه از دست دادند، برسند.
وي ادامه داد: ممكن است اين را بيان كنيم كه آيا آمريكا با آن همه امكانات و مشاورهاي فني ممكن است يكدفعه مورد غفلت قرار گيرد؟ بله اينطور شده است چون جمهوري اسلامي هم كم نداشت؛ به خصوص اينكه با توكل به خدا و توسل به ائمه اطهار داشت راه را پيش برد و بركت اين عزيزان خودنمايي كرد. خيلي سعي كردند اين پيكره را بتراشند اما نتوانستند.
رئيس سازمان انرژي اتمي در ادامه با بيان اينكه تيم مذاكره كننده در وين گام‌هاي بلندتري نسبت به لوزان برداشت، افزود: آنها مي‌گفتند كه بايد راه توليد سلاح هسته‌اي ايران را ببندند. اما مگر ما به دنبال سلاح هسته‌اي بوديم؟ مگر ما به دنبال پيمودن راه اينچنين بوديم كه آنها بخواهند مانع ايجاد كنند؟ هرچه مي‌خواهند مانع در اين راه ايجاد كنند؛ چون براساس فتواي مقام معظم رهبري، توليد، انباشت و بكارگيري سلاح‌هاي كشتار جمعي از جمله سلاح هسته‌اي حرام است. پس اگر راهي براي رسيدن به سلاح كشتار جمعي است، آن راه را تا آنجايي كه مي‌توانيد مسدود كنيد. ما اصلا خواهان رفتن در آن راه نيستيم، اما از ديد آنها اين محدوديت‌ها در اين راه‌ها گذاشته شد كه البته از ديد افكار عمومي محدوديت براي ما تلقي مي‌شود.
وي ادامه داد: ممكن است اين محدوديت به ظاهر تلقي شود اما محدوديتي نيست كه اساس و نشاط و فعاليت هسته‌اي ما را دچار ركود، كندي و يا خداي ناكرده توقف كند.
صالحي توضيح داد: براي مثال يكي از راه‌ها اين بود كه ذخاير اورانيوم غني شده آنها بايد به حداقل برسد. ذخاير اورانيوم ما حدود 7 تن است ما براي آنكه سالانه بوشهر را تامين كنيم 30 تن نياز داريم. سال‌ها طول كشيده تا به اين 7 تن برسيدم. تا به امروز تمام چالش فني ما اين بود كه فناوري هسته‌اي را به هر قيمتي كه شده تثبيت كنيم تا جايگاه جمهوري اسلامي را در جهان ثابت كنيم. الان ديگر اين بحث فرق مي‌كند. آن موقع هزينه فايده ، مبناي عمل ما نبود. آن زمان تثبيت اين فناوري ملاك بود كه كسي به ما كمك نمي‌كرد و بايستي با اتكا به دانشمندان خودمان اين فناوري را تثبيت مي‌كرديم. پس هزينه كرديم. ممكن است از نظر هزينه فايده، و از نظر اقتصاددانان خيلي غيرقابل توجيه نباشد.
رئيس سازمان انرژي اتمي ادامه داد: در حالي كه براي تامين سالانه سوخت بوشهر 30 تن نياز داريم اما 7 تن توليد كرديم با روندي كه سالي تقريبا دو تن توليد مي‌كرديم يعني بايد حدود 10 يا 15 سال ديگر به روند توليد ادامه دهيم تا به 30 تن برسيم.
وي افزود: اين سوال را مي‌توان مطرح كرد كه براي رسيدن به اين مهم بقيه سانتريفيوژها را راه بيندازيم. در اين شرايط باز هم بايد 8 سال ديگر توليد كنيم تا به سوخت مورد نياز سالانه بوشهر برسيم. اين يعني همان فاصله 10 سال آمده در برجام را طي مي‌كنيم. سوال ديگر كه مي‌توان مطرح كرد اين است كه سانتريفيوژها را بيشتر كنيم. حال اينكه ساندريفيوژه IR1 ، سانتريفيوژهاي ابتدايي ما بود و نمي‌توانيم از اين به بعد كه مي‌خواهيم وارد عرصه تجاري سازي شويم و هزينه فايده را در نظر بگيريم و توليدات و نيازهاي سالانه بوشهر را برآورده كنيم. بنابراين بايد دنبال نسل جديد باشيم. نسل جديد هم در حال حاضر به آن صورت يعني آن نسلي كه مي‌خواهيم در دسترس ما نيست. البته IR2n و IR4 وجود دارد اما IR6 و IR8 هنوز در آن صورت در دسترس ما نيست و بايد كار كنيم.
وي افزود: پس مي‌بينيم حتي اگر بخواهيم سانتريفيوژها را به كار بگيريم هفت، هشت سال طول مي‌كشد به زمان توليد يك سال برسيم. حال اصلا فرض كنيد كه همين الان به اندازه 190 هزار سو يا 200 هزار سو قابليت و ظرفيت توليد غني‌سازي داشته باشيم. اما تا چه مدت مي‌توانستيم اين قابليت را حفظ كنيم؟ براي مدت محدودي مي‌توانستيم اين كار را بكنيم و بعد متوقف مي‌شد چون منابع مواد اوليه را به آن صورت نداريم.
رئيس سازمان انرژي اتمي در عين حال گفت: چند سالي است كه سازمان انرژي اتمي با جديت و اجازه مقام معظم رهبري شروع به اكتشاف هوايي كرده است تا كار را سرعت ببخشد. ان شاء الله در فاصله 8 تا 10 سال سرعت و عمليات اكتشاف و استخراج به گونه‌اي خواهد شد كه بتوانيم مواد اوليه مورد نياز 190 هزار سو سالانه را توليد كنيم. بنابراين اگر امروز 190 هزار سو داشتيم و اگر قرار بود يكي دو سال اين 190 هزار سو كار كند و يك دفعه دست به دست بگذاريم كه فاجعه مي‌شد. چگونه مي‌خواستيم اين را توجيه كنيم؟
وي ادامه داد: با اين فاصله هفت، هشت سال كه در پيش داريم و با اكتشاف و استخراج كه انجام مي‌دهيم و الحمد الله خبرهاي خوشي هم داريم و بعدا اعلام مي‌كنيم، در وضعيتي قرار خواهيم گرفت كه در اين برهه 8 تا 10 سال مي‌توانيم دسترسي به توليد منابع اوليه براي استمرار بخشيدن پيدا كنيم كه آن زمان هم ان شاء الله به 190 هزارسو خواهيم رسيد.
وي افزود: آنها فكر مي‌كنند اين براي ما محدوديت است، اما اين محدوديت به آن صورت براي ما نيست. محدوديت دوم براي ساخت سلاح هسته‌اي است گفته‌اند شما اجازه نداريد. كار رآكتور آب سنگين اراك ادامه دهيد چون سالانه با آن 10 كيلو پلوتونيوم توليد مي‌كنيد. ما گفتيم حاضريم كاري كنيم كه كمتر از 10 كيلو توليد كند. ما كه قصد ساختن بمب نداريم چون اگر قرار بود دنبال بمب برويم باز طراحي اراك محدوديت بود اما اگر قرار است به آن سمت نرويم اين كه 10كيلو زير يك كيلو شود چه محدوديتي است؟
صالحي خاطر نشان كرد: گفته‌اند ما با فلزات پولوتونيوم و اورانيوم كار نكنيم اصلا ما تا 15 سال آينده پولوتونيومي به آن مفهوم در اختيار نداريم كه بخواهيم با آن كار كنيم. ما تا مدت قابل توجهي به دنبال غني‌سازي بالاي 20 درصد نيستيم و برنامه‌اي نداريم كه بخواهيم دنبال كار با فلز آن برويم.
وي افزود: اين هم محدوديتي براي ماست. اما وقتي پولوتونيوم نداريم كه به فلز تبديل كنيم و حالا حالاها هم متصورنيست كه داشته باشيم پس محدوديت به چه معنا؟ ممكن است كه سوخت بوشهر را بياوريم و پولوتونيوم آن را استخراج كنيم آن هم طبق قرارداد به روسيه برگشت داده شود.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه ممكن است بگوييد تحقيق و توسعه محدود شده است، گفت: در مذاكرات گفته شد اگر ماشين‌هاي شما زودتر ارتقا يابد مي‌توانيد آنها را زودتر توسعه دهيد، ما اينجا قدري محدوديت را پذيرفته‌ايم اما اين محدوديت طوري نيست كه اصل كارمان را زير سوال ببرد، بر روي شش نسل سانتريفيوژ همچنان كار مي‌كنيم، محدوديت‌ها غيرآزاردهنده‌اند، البته در مورد سانتريفيوژها مسائل متناقضي مطرح مي‌شود.
وي ادامه داد: 7،8 سال طول مي‌كشد تا سانتريفيوژها قابل استفاده در سطح تجاري شوند، چطور مي‌شود بعد از 8 سال اين ماشين‌ها از رده خارج شوند؟ ماشين‌هاي نسل آينده ما IR6 و IR8 هستند. سرمايه‌گذاري عظيمي در نطنز شده است تا 50 هزار سانتريفيوژ نصب شود. 50 هزار 20 سو يعني تأمين 5-6 ري‌اكتور نطنز مي‌شود. ما نمي‌خواهيم با ماشين‌هاي از سوي كمتر در نطنز استفاده كنيم. ما با همين نطنز 5-6 ري‌اكتور را در سال پاسخ خواهيم داد.
رئيس آژانس انرژي اتمي با بيان اينكه تمام ماشين‌هاي سانتريفيوژ خود را در اختيار خواهيم داشت، گفت: در افكار عمومي به گونه‌اي جا افتاده است كه گويا هر روز بايد دنبال نصب ماشين جديدي باشيم. در يوركو كه بزرگترين شركت مشترك اروپايي است طي 45 سال گذشته تنها روي 6 نسل ماشين كار شده است كه سه نسل آن را به كار گرفته‌اند. در روسيه نيز طي 50 سال گذشته روي 8 نسل سانتريفيوژ كار كرده‌اند و فقط سه نسل آن را به كار گرفته‌اند. ما نيز روي 6 نسل كار كرده‌ايم و فقط IR6 و IR8 را به كار خواهيم گرفت البته با محاسبه هزينه و تجاري سازي آن.
وي گفت: غربي‌ها گفته‌اند با كنترل بر ذخاير اورانيوم، فلز اورانيوم و مختصري بر روي تحقيق و توسعه ايران جلوي ساخت بمب هسته‌اي را گرفته‌اند، اشكالي ندارد بگويند.
رئيس مجلس شوراي اسلامي خطاب به صالحي پرسيد: انتقال سوخت بوشهر به خارج از كشور آيا پذيرش محدوديت تلقي مي‌شود يا خير؟ كه صالحي در واكنش به اين پرسش گفت: انتقال سوخت مصرفي بوشهر در قراردادي كه 20 سال قبل بسته شد، مورد قبول قرار گرفت. سوخت بوشهر به روسيه برگردانده مي‌شود. سوخت اراك هم به شرط آنكه سوخت مصرف شده را به ايران برنگردانند، به خارج انتقال مي‌يابد.
وي در توضيح اين مسأله گفت: پس از ري‌اكتور، سوخت بايد در استخرهايي نگهداري شود و بعد بايد در عمق 5 كيلومتري زمين انبار شود. كاري هنوز آمريكايي‌ها نتوانسته‌اند براي آن راه‌حل پيدا كنند. دنيا هنوز براي سوخت‌هاي مصرف شده راه‌حل دائمي پيدا نكرده است.
وي تأكيد كرد: نگهداري سوخت مصرف شده در خارج از كشور براي ما يك فرصت است، پلوتونيوم غيرقابل استفاده براي توليد سلاح هيچ ارزشي ندارد.
لاريجاني در سوال ديگري از صالحي پرسيد: اين چه نوع تحقيق و توسعه‌اي است كه مي‌توانيم پس از 8 سال زنجيره IR6 وIR8 داشته باشيم، صالحي در پاسخ به اين پرسش رئيس مجلس، گفت: در كشورهاي پيشرفته براي اينكه يك ماشين از نظر فني از ابتداي خلق فكري تا رسيدن به توليد انبوه، 8 سال زمان نياز دارد و براي رساندن به ظرفيت قابل اعتماد بايد زنجيره‌اي از آنها ايجاد شود. اين زنجيره ابتدا تك‌تك، دوتايي، سه‌تايي، 9تايي، 19تايي، 30تايي و 50تايي تست مي‌شود.
رئيس سازمان انرژي اتمي ادامه داد: براي به دست آوردن كارآيي ماشين‌ها تا زنجيره 19-20 تايي مي‌توان بيش از 85 درصد ظرفيت ماشين‌ها را استخراج كرد و 15 درصد بقيه بايد در فرآيند زنجيره‌هاي بزرگتري مشخص شود. در آن فرآيند است كه ماشين‌ها بهينه‌سازي مي‌شوند.
وي ادامه داد: محدوديت‌هايي را پذيرفتيم و از انتهاي سال هشتم به توليد ماشين‌هاي IR6 وIR8 مي‌پردازيم. IR6، 200 كيلو وIR8 نيز 200 كيلو توليد خواهند داشت و از ابتداي سال يازدهم نيز تعداد اين ماشين‌ها افزايش مي‌يابد و زنجيره‌هاي سانتريفيوژها ارتقا مي‌يابد.
لاريجاني سپس با طرح اين پرسش كه چرا ايران براي 15 سال حق ساخت ماشين‌هاي جديد در آب سنگين اراك نخواهد داشت، صالحي پاسخ داد: ابتدا ري‌اكتور آب سنگين اراك را كامل مي‌كنيم. پس از بازطراحي آب سنگين اراك يكي از پيشرفته‌ترين رآكتورهاي جهان را در اختيار خواهيم داشت. اين ري‌اكتور 5-6 سال طول مي‌كشد كه به سرانجام نهايي برسد.
وي افزود: با ساخت ري‌اكتور مدرن اراك نيازي به ري‌اكتور جديد ديگري نداريم. اين دستاورد يكي از بزرگترين موفقيت‌هاست كه قبلاً در اختيار نداشتيم. 9 سال با ري‌اكتور اراك، تحقيق مي‌كنيم و اين مسأله به هيچ وجه محدوديت نيست.
وي متذكر شد: ري‌اكتور اراك در بازارهاي جهاني يك ميليارد دلار قيمت خواهد داشت.
لاريجاني بار ديگر با طرح سوالي جديد از رئيس سازمان انرژي اتمي، پرسيد: توقف غني‌سازي در فردو براي 15 سال آيا پذيرش محدوديت نيست؟ كه صالحي پاسخ داد: در فردو ماهي 17 كيلو و در نطنز ماهي 200 كيلو غني‌سازي خواهيم داشت كه اين عدد در يك سال در فردو 200 كيلو و در نطنز 2 تن است و نياز ما 30 تن در سال است. پس فاصله معناداري براي توليد اين حجم مواد غني‌سازي شده داريم.
صالحي ادامه داد: فردو از ابتدا براي تحقيق و توسعه و براي نصب تجهيزات گران قيمت طراحي شده تا اگر خدا ناكرده اتفاق بدي افتاد بتوانيم از ماشين‌هاي گران‌قيمتمان نگهداري كنيم، ظرفيت نصب سانتريفيوژ در فردو حداكثر 3 هزار ماشين است. اما به دليل عرض زياد ماشين‌هاي IR8 اين ظرفيت به 1000 تا 1500 ماشين كاهش مي‌يابد اما در نطنز ظرفيت نصب 50 هزار IR8 را داريم.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه از نظر توليد، سوخت فردو نياز كشور را تأمين نمي‌كند، گفت: با اينكه فردو از ابتدا محل تحقيق و توسعه مطرح شد اما به دلايلي در برنامه‌ريزي‌هاي اوليه به مرحله توليد را هم انجام داد.
صالحي با اشاره به پافشاري غرب در به رسميت نشناختن حق غني‌سازي اورانيوم در ابتداي مذاكرات، گفت: فاصله 7-8 و 10 ساله براي ما چندان مهم نيست چون طي اين مدت ماشين‌هايمان پيشرفته مي‌شود و تجاري سازي مي‌كنيم، بعد نطنز را توسعه مي‌دهيم و ري اكتور اراك را با حفظ ماهيت آب سنگين ادامه مي‌دهيم.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه سوخت ري‌اكتور ايران با سوخت يك نيروگاه فرق مي‌كند، افزود: سوخت ري‌اكتور بايد در چارچوب كنوانسيون‌هاي بين‌المللي مورد استفاده قرار گيرد تا خداي ناكرده منجر به فاجعه نشود.
او ادامه داد: با پافشاري‌ها و هوشياري‌هاي انجام گرفته براي اولين بار در توافقات به صراحت آمده است كه ايران وارد اين عرصه شده و طي دو سال آينده مي‌توانيم سوختمان را بسازيم.
وي در ادامه با اشاره به اينكه ايران در بين كشورهاي در حال توسعه تنها كشوري است كه دو كالاي استراتژيك خود يعني اورانيوم غني شده و آب سنگين را به بازارهاي بين المللي ارائه مي‌كند خاطرنشان كرد: ما در زمينه آب سنگين يك دستاورد بزرگي به دست آورده‌ايم. زيرا اگر ري‌اكتور اراك طبق روال، فعاليتش را ادامه مي‌داديم به200 تن آب سنگين نياز داشتيم در حالي كه ري‌اكتور اراك سالي 15 تن آب سنگين توليد مي‌كند ما به زودي 200 تن آب سنگين مورد نياز خود را توليد مي‌كنيم 90-80 تن آب سنگين هم‌اكنون توليد شده است، اما مازاد آن 200 تن را بايد چه كرد؟ ما در واقع به طرف مقابل تحميل كرديم كه آب سنگين خود را بفروشيم.
صالحي در ادامه افزود: ادامه كار نطنزبا هزارن سانتريفيوژ، ادامه فعاليت اراك با حفظ ماهيت آب سنگين، فروش ذخاير و آب سنگين ، توليد سوخت، انجام PIE و استفاده از كمك‌هاي بين‌المللي بخش ديگري از دستاوردهاي ما در اين مذاكرات است.
رئيس سازمان انرژي اتمي در پايان خاطرنشان كرد: دست ما در ساخت سانتريفيوژهاي جديد باز است به شرطي كه به آن اورانيوم تزريق نكنيم، مراكز تحقيقاتي ما نيز مي‌تواند تحقيقات خود را ادامه دهد.
