مسئولان صنعت گاز كشور هر چند از مثبت بودن تراز تجارت گاز ايران در سال ۲۰۱۴ ميلادي خبر مي دهند اما با واردات به طور متوسط روزانه ۳۰ ميليون مترمكعب گاز از تركمنستان و صادرات همين اندازه گاز به تركيه، تراز مثبت تجارت گاز كشور را به شدت متزلزل كرده است.
بر اين اساس همزمان با ادامه مذاكرات جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي عضو گروه ۵+۱ بر سر مسائل هسته اي، چانه زني‌هاي گازي ايران با كشورهاي همسايه به ويژه كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس و حتي مشتريان اروپايي براي امضاي قراردادهاي صادرات گاز طبيعي آغاز شده است.
در شرايط فعلي مهمترين چالش پيش روي براي امضاي قراردادهاي جديد فروش گاز پس از تحريم‌هاي بين‌المللي پائين بودن توليد گاز طبيعي است به طوري‌كه با توجه به افزايش تعداد مشتركان خانگي، تجاري، صنعتي و نيروگاهي سهم ناچيزي براي فروش گاز به مشتريان بين‌المللي باقي مي ماند.
آمارهاي رسمي منتشر شده توسط شركت ملي نفت نشان مي‌دهد براي زمستان سال جاري با بهره برداري بخش‌هايي از طرح توسعه فاز ۱۲، ۱۵ تا ۱۸ پارس جنوبي و افزايش حدود ۱۰۰ ميليون مترمكعبي توليد گاز ظرفيت توليد اين انرژي استراتژيك و پرطرفدار براي زمستان سال جاري با ثبت يك ركورد جديد به بيش از ۶۶۶ ميليون مترمكعب در روز رسيده است.
علاوه بر اين مطابق با برنامه زمان بندي قرار است سال آينده هم با بهره برداري و تكميل طرح توسعه اين پنج فاز و راه اندازي فازهاي جديد همچون فاز ۱۹ پارس جنوبي ظرفيت توليد گاز ايران از اين ميدان مشترك با قطر روزانه حدود ۱۰۰ ميليون مترمكعب ديگر افزايش يابد.
رونمايي از بازارهاي جديد گاز ايران
به گزارش مهر، هم اكنون ايران با قرار گرفتن در نزديكي سه بازار بزرگ مصرف گاز شامل كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس، كشورهاي عضو اتحاديه اروپا و هند و چين، از موقعيت ويژه‌اي براي افزايش حجم صادرات گاز طبيعي خود برخوردار است.
در اين بين مسئولان شركت ملي صادرات گاز از كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس به دليل بعد كوتاه مسافت به عنوان اولويت اول و كشورهاي عضو اتحاديه اروپا به عنوان اولويت دوم به منظور صادرات و فروش گازهاي ترش به عنوان بازارهاي جديد گاز ايران نام مي برند.
عليرضا كاملي مديرعامل شركت ملي صادرات گاز درگفتگويي در تشريح مهمترين بازارهاي گاز ايران، گفت: هم اكنون كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس به دليل بعد كوتاه مسافت از اولويت اول صادرات گاز كشور برخوردار هستند به طوري كه با احداث يك خط لوله ۲۰۰ كيلومتري مكان صادرات گاز به تمامي كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس فراهم مي شود.
اين مقام مسئول با بيان اينكه تا سه سال اينده با بهره برداري از فازهاي جديد ميدان پارس جنوبي حدود ۱۵۰ ميليون مترمكعب ظرفيت مازاد براي صادرات گاز در اختيار اقتصاد كشور قرار مي گيرد، اظهار داشت: از اين رو بخشي از اين ظرفيت مازاد توليد گاز مي تواند روانه كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس شود.
كاملي با يادآوري اينكه امضاي قراردادهاي فصلي مي تواند گره گشاي قفل صادرات گاز به كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس باشد از اختلاف ۳۵۰ ميليون مترمكعبي مصرف گاز زمستاني و تابستاني كشور خبر داد و افزود: تابستان‌ها در حالي مصرف گاز در ايران فروكش مي كند كه كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس به شدت به واردات گاز نياز دارند و اين موضوع در فصل زمستان برعكس مي شود.
مديرعامل شركت ملي صادرات گاز از كشورهاي اروپايي به عنوان اولويت دوم صادرات گاز طبيعي ياد مي كند و اظهار داشت: با بهره برداري از طرح هاي جديد افزايش توليد گاز امكان صادرات گاز به كشورهاي مختلف اروپايي فراهم مي‌شود.
اعراب مشتري گاز پارس‌جنوبي شدند
در شرايط فعلي از كشورهاي امارات متحده عربي، كويت و عمان به عوان سه مشتري دست به نقد گازهاي ترش پارس جنوبي در منطقه خليج فارس ياد مي‌شود و مديرعامل شركت ملي صادرات گاز از ادامه مذاكرات گازي ايران با اين كشور عربي براي فروش گاز خبر داده است.
از سوي ديگر كشورهاي عربي حاشيه جنوبي خليج فارس گزينه ديگري براي واردات گاز با قيمت منطقي به جز ايران در اختيار ندارند زيرا از يك سو قطر به دليل توليد سالانه ۷۷ ميليون تن ال. ان. جي گاز مازادي براي فروش به كشورهاي عربي ندارد و از طرف ديگر واردات ال. ان. جي از ساير نقاط جهان هم براي اعراب خليج فارس در مقايسه با قيمت گاز ايران توجيه اقتصادي ندارد.
در اين بين دور جديد مذاكرات گازي با كويتي‌ها سال جاري در تهران برگزار شد و ايران براي تامين خوراك گاز واحدهاي ال. ان. جي عمان هم تفاهم نامه مقدماتي با مقامات عماني امضا كرده است و از چند سال گذشته تاكنون هم همواره در بين شيخ نشينان اماراتي مسابقه براي خريد گاز از ايران بوده است.
بازار گاز هند فعلا سناريوي روي ميز ايران نيست
در طول سه دهه گذشته تاكنون هند همواره يكي از مهمترين بازارهاي صادرات گاز ايران بوده است اما اين كشور همسايه در طول يك دهه گذشته هيچگاه براي خريد گازهاي ترش پارس جنوبي يك سياست مستقل را دنبال نكرده است.
مذاكرات با تركمنستان، افغانستان و حتي پاكستان به منظور راه اندازي خط لوله تاپي، مذاكرات با قطر براي واردات ال. ان. جي، گره زدن مذاكرات گازي ايران به تحريم‌هاي بين‌المللي و حتي سهم خواهي از آمريكا براي تعليق مذاكرات گازي با ايران و در نهايت ارائه گزينه‌هاي متعدد و بعضا غير كارشناسي به منظور واردات گاز همچون احداث خط لوله از مسير درياي عمان از مهمترين سياست‌هاي چند گانه اي بوده كه در طول چند سال گذشته در دستور كار هندي‌ها قرار گرفته است.
علاوه بر اين به دليل تاخيرهاي پاكستان در احداث خط لوله واردات گاز ايران و احتمال كشيده شدن پرونده اين قرارداد پر سر و صداي گازي به داوري بين‌المللي توسط وزارت نفت، گزينه انتقال گازهاي ترش پارس جنوبي از مسير پاكستان به هند را فعلا در هاله اي از ابهام قرار داده است.
كاملي مدير عامل شركت ملي صادرات گاز هم در حالي از كشورهاي عربي حاشيه جنوبي خليج فارس و اروپا به عنوان بازارهاي اولويت اول و دوم صادرات گاز ايران ياد كرده است كه هيچ نامي از هند به عنوان يكي از برنامه‌هاي اولويت دار صادرات گاز برده نشده است.
خبرانلاين