پيام نفت -رسانه خبري تحليلي نفت، گاز و انرژي : توريسم در چنگال نفت
چهارشنبه، 8 بهمن 1393 - 09:33 کد خبر:32806
پيام نفت: در شرايطي كه قيمت نفت سقوط كرده، بار ديگر نگاه‌ها به سوي گردشگري چرخيده است
پيام نفت:
گروه گردشگري: براساس گزارش‌هاي موسسات بين‌المللي با اينكه بهاي نفت از اواسط سال 2014 نزديك به 60درصد تنزل يافته اما بازار آن هنوز به تعادل نرسيده است و تا اواخر سال 2015 احتمال بهبود، اندك به‌نظر مي‌رسد. به گزارش «دنياي‌اقتصاد»، طبق ارزيابي كارشناسان، سال گذشته قيمت فروش نفت 103 دلار بود و بودجه كشور با نفت 100 دلار بسته شد اما امسال كه قيمت نفت با سقوط شديد به كمتر از نصف سال گذشته رسيده، بودجه سال آينده با رقم 72 دلار براي هر بشكه نفت بسته شده است؛ گرچه حتي همين رقم نيز به اعتقاد كارشناسان خوش‌بينانه و بيش از متوسط قيمت جهاني نفت است. به همين دليل رويكرد بودجه، اجبارا به سمت صادرات غيرنفتي است؛ هرچند كماكان درآمدهاي دولت وابسته به درآمد حاصل از فروش نفت خام است و بنابراين بخش زيادي از بودجه را هم به خود اختصاص مي‌دهد، گردشگري همواره به عنوان گزينه‌اي براي جايگزيني درآمدهاي نفتي بوده است؛ فرضيه‌اي كه به باور بسياري از كارشناسان غيرواقع‌بينانه مي‌نمايد. اين درحالي است كه رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري پيش از اين مدعي شده است گردشگري در صورتي كه رشد كند، مي‌تواند درآمدي معادل فروش نفت براي كشور داشته باشد. به اعتقاد سلطاني‌فر در صورتي كه طي يك دوره زماني 10 ساله در زمينه ايجاد زيرساخت‌هاي مناسب گردشگري فعاليت‌هاي درستي انجام شود، رسيدن به رقمي معادل درآمد نفت دور از ذهن نيست.
اكنون و در شرايطي كه قيمت نفت سقوط كرده، بار ديگر نگاه‌ها به سوي گردشگري چرخيده است.
كاش زودتر به فكر بوديم
دكتر احمد روستا، عضو هيات‌علمي دانشگاه شهيدبهشتي و كارشناس تبليغات و بازاريابي گردشگري، در اين باره مي‌گويد: چه خوب بود اگر مي‌خواستيم به جايگزيني براي نفت فكر كنيم، آن زماني كه با قيمت بالا فروخته مي‌شد اين دغدغه را داشتيم، نه حالا كه كاهش قيمت ما را اجبارا به سوي راه‌‌حل‌هاي ديگر مي‌كشاند. وي با خاطرنشان كردن اين موضوع كه اكنون بدترين شرايط براي فكر كردن به اين مساله است؛ اضافه مي‌كند: اگر با عزم جدي و همين حالا هم شروع كنيم، بازهم شايد دير باشد اما براي انجام اين كار بايد استراتژي و الگوي از پيش تعيين‌شده داشته باشيم.
روستا تصريح مي‌كند: اگر دولتمردان و فعالان واقعا به اين نتيجه رسيده‌اند كه بايد از اقتصاد تك‌محصولي دست كشيده و به حوزه‌هاي ديگر روبياوريم، بايد به صادرات غيرنفتي و به صورت خاص به گردشگري فكر كنند. اين استاد دانشگاه مي‌افزايد: وقتي در مورد گردشگري صحبت مي‌كنيم صرف داشتن جاذبه و تاكيد بر اينكه ما در رتبه دهم از حيث جاذبه‌هاي گردشگري قرار داريم كافي نيست؛ چگونگي استفاده از اين جاذبه‌ها، برنامه‌ريزي براي آن، ايجاد برند ملي و سرمايه‌گذاري براي زيرساخت‌ها و... كارهايي است كه بايد با برنامه‌ريزي دقيق و مشخص انجام گيرد. بدون در نظر گرفتن همه اين عوامل و توجه به اين ابعاد، رشد در اين حوزه ممكن نيست.
اين كارشناس بازاريابي گردشگري، با اشتباه دانستن مقايسه ايران با كشورهاي ديگر نظير تركيه، خاطرنشان مي‌كند: ما از نظر اين جاذبه‌ها و تاثيري كه روي جذب گردشگر خواهد داشت نبايد خود را با تركيه مقايسه كنيم و براي داشتن چشم‌اندازي واقعي و دقيق بهتر است باتوجه به سيستم ارزشي و قانوني خودمان سنجيده شويم.
روستا با اشاره به اهميت بحث زيرساخت‌ها اظهار مي‌كند: بايد ديد بعد از انقلاب تاكنون چه تعداد هتل قابل‌قبول ساخته شده يا كيفيت و كميت راه‌ها و اقامتگاه‌هاي بين‌راهي تا چه ميزان متناسب با زمان افزايش يافته است. بنابراين بايد توان خود را در اين عرصه بسنجيم.
وي نيروي انساني متخصص، تصميم‌ساز و تاثيرگذار در اين عرصه را از مهم‌ترين مسائلي مي‌داند كه بايد به آن توجه ويژه داشت و مي‌افزايد: بايد نگاه جذبي نسبت به گردشگر داشته باشيم و واكنش‌هاي دفعي را كه هر از گاهي مشاهده مي‌شود، كنترل كنيم.
آمارها ما را گول مي‌زنند
دكتر روستا در پاسخ به اين سوال كه استخراج آمار صحيح از تعداد گردشگران و درآمدهاي حاصل از ورود گردشگران خارجي چه تاثيري مي‌تواند بر توسعه توريسم كشور و ميزان سرمايه‌گذاري‌ها داشته باشد؛ تصريح مي‌كند: آماري كه سازمان ميراث فرهنگي اعلام مي‌كند اين است كه هر گردشگر به‌طور ميانگين 1300 دلار در ايران خرج مي‌كند، اما بايد دقت داشته باشيم كسي كه براي ويزا گرفتن چند ساعت به تهران مي‌آيد، گردشگر به‌حساب نمي‌آيد و وارد آمار نمي‌شود؛ اين افراد بعضا بيشتر هزينه دارند تا درآمد. گردشگر واقعي كسي است كه بخواهد بيايد بيش از 24 ساعت بماند وحدود 1500 دلار خرج كند. وي مي‌افزايد: با آمار غيردقيق و غلط پيش از آنكه ديگران را تحت‌تاثير قرار دهيم، خودمان را گول مي‌زنيم و اين ايراد بزرگي است. براي گرفتن آمار دقيق بايد ببينيم در هتلهاي 3 و 4 ستاره چه تعداد گردشگر خارجي داريم؟ چقدر هزينه كرده‌اند و چه مدت در ايران باقي مانده‌اند. اين استاد دانشگاه با تاكيد بر اينكه تكيه بر آمارهاي نادرست و برنامه‌ريزي بر اساس آن موجب مي‌شود از لحاظ جاذبه دهمين كشور باشيم اما به لحاظ درآمدزايي جايگاه 85ام را داشته باشيم؛ تصريح مي‌كند: علاوه‌بر اين، عدم مديريت منابع موجود موجب مي‌شود به جاي عوامل موثر در رشد دائم به دنبال عوامل مقصر در ركود بگرديم.
وي در پايان تاكيد مي‌كند: به گمان من در اين كشور و با اين شرايط، جايگزيني گردشگري به جاي نفت ممكن نخواهد بود. بايد سال‌ها برنامه‌ريزي داشته باشيم و آن‌را با دقت دنبال كنيم تا به نتيجه برسيم و فقط در اين صورت و در درازمدت مي‌توان روي گردشگري به‌عنوان يكي از جايگزين‌هاي موثر حساب كرد.
برنامه‌ريزي براي توسعه گردشگري و تبديل آن به صنعتي كه جايگزين نفت باشد يا دست‌كم بخشي از درآمد نفت را جبران كند، اگر امروز صورت گيرد بي‌شك بهتر از فردا است؛ آن‌هم در شرايطي كه گفته مي‌شود نفت به‌زودي ديگر منبع درآمد قابل اتكايي براي كشور نخواهد بود.
دنياي اقتصاد
