هاشمي رفسنجاني تصميم به اتمام جنگ فرسايشي بين دو كشور شيعه نشين ايران و عراق گرفت جنگي كه منافع بسيار عظيمي براي شركتهاي اسلحه سازي در غرب و شوروي و آمريكا و ساير كشورها داشت جنگي كه منجر به فربه شدن و رشد كشورهاي عربي از جمله كشور تازه تاسيس امارات متحده عربي شد جنگي كه منجر به استفاده بسيار براي كشور تركيه و كشورهاي ديگر شد. بسياري از اين كشورها علاقمند به تداوم جنگ بين دو كشور شيعه نشين و نفت خيز منطقه بودند تا هم شيعيان را به جان هم بياندازند و هم درآمدهاي نفتي دو كشور درگير جنگ را براي توسعه كشورخود و فروش انواع نيازهاي جنگ به دو كشور بكار گيرند و هم اينكه جلو قدرت گرفتن كشورهاي متمدن و پر ظرفيت خاورميانه يعني ايران و عراق گرفته شود و دو كشور در آتش جنگ فرسايشي هر روز ضعيف تر شوند. هاشمي رفسنجاني با درك صحيح موارد ياد شده و شرايط داخلي و بين المللي هدف اصلي خود را اتمام سريع اين جنگ خانمان سوز قرار دارد و به بهترين شكل هدف خود را محقق نمود در حالي كه دشمن چندين شهر ايران را به اشغال خود در آورده بود و در اواخر جنگ از نظرنيروي هوايي و زميني و هوانيروز برتري بالاتري نسبت به ايران پيدا كرده بود جنگ ايران و عراق خاتمه يافت بدون اينكه حتي يك وجب از خاك ايران به دشمن سپرده شود . جنگ به پايان رسيد و وقت مذاكره و ديپلماسي فرا رسيد آقاي هاشمي رفسنجاني در يك ديپلماسي فعال و موثر عراق را مجاب به آزاد سازي اسرا و سپس سازمان ملل را متقاعد نمود حكومت بعث عراق را به عنوان آغازگر جنگ معرفي كند و اين پيروزي بزرگي براي ايران در عرصه داخلي و بين المللي محسوب مي شد.
هاشمي بعد از جنگ به عنوان رئيس جمهور با چند مشكل بزرگ مواجه بود.
الف- فرهنگ خاص جنگ و درگيري و خون و كشتن و كشته شدن( كه 8 سال بسياري از جوانان و نخبگان كشور با آن خو گرفته بوند) و تلاش جهت هدايت نمودن اين روحيه به سمت سازندگي و توسعه و جلوگيري از تند روي ها؛ كه اين موضوع بحث مفصلي مي طلبد چرا كه تغيير ذهن جوانان پر شور از روحيه جنگ و فضايي كه در تمام جنگ هاي طولاني مدت وجود دارد به فضاي خاص توسعه اقتصادي و سياسي و فرهنگي بسيار سخت و هزينه بر است.
ب- بازسازي توان دفاعي تحليل رفته كشور در حوزه هوايي، هوانيروز، دريايي و نيروي زميني كه خوشبختانه در اين خصوص توفيقات بزرگي حاصل شد، از جمله آنها خريداري زير دريايي هاي پيشرفته، خريد و ساخت انواع موشك هاي دور برد، ميان برد و كوتاه برد، خريداري انواع هواپيماهاي پيشرفته از جمله ميگ 29 و تجهيز توان دفاعي كشور در حد مطلوب
ج- بازسازي خسارت هاي بسيار سنگين جنگ در دو بخش بازسازي شهرها، بازسازي و نوسازي زير بناهاي توسعه از جمله بازسازي و نوسازي جاده ها و اتوبان ها و خطوط ريلي و اتصال خط آهن ايران به بندر بزرگ عباس(راه آهن بافق بندر عباس)
ادامه دارد.