پيام نفت -رسانه خبري تحليلي نفت، گاز و انرژي : شيوه توزيع كود در كشور رانت خيز است
چهارشنبه، 21 فروردین 1392 - 08:31 کد خبر:13878
واحد هاي پتروشيمي با خوراك گاز همچنان مزيت نسبي ايران مي باشد به شرط اينكه مطالعه بازار و بازار يابي و مكان يابي احداث كارخانه به درستي انجام شود و همه فعاليت ها برنامه محور و بر اساس سياستگذاري هاي كلان و متمركز انجام پذيرد

دنياي صنعت: وجود ذخاير عظيم گازي در كشور و داشتن رتبه دوم در جهان ،پتانسيل زيادي را در ايران براي توسعه صنايع پتروشيمي ايجاد كرده است،بر اساس نظر كارشناسان برجسته،اگر ايران بتواند در حوزه صنايع اي كه از خوراك گاز تغذيه مي كنند،گامي اساسي بردارد،از وابستگي به فروش نفت خام رهايي يافته و مي تواند با ايجاد زنجيره هاي مختلف پايين دستي در اين بخش علاوه بر ايجاد اشتغال پايدار در حجم انبوه،درامدهاي زيادي را نيز نصيب كشور كند،موضوعي كه علي رغم كارهاي صورت گرفته،اما نشاني از قابليت هاي اين سرزمين ندارد.

.براي واكاوي بحث نقش پتروشيمي ها در اقتصاد ايران پاي سخنان مهندس سيد حسين ميرافضلي،عضو هيات مديره شركت پتروشيمي خراسان نشسته ايم تا در اين باره از تجربيات و دانسته هاي خود در اين حوزه برايمان بگويد.ميرافضلي مديري است سرشار از عشق به ايران و البته متخصص در حوزه ايي كه تاكنون مسووليت پذيرفته است،از نظر اين مدير توانمند فرصت ها قبل از بهره برداري درست از اين سرزمين كوچ مي كنند و وي نگران از اين بي برنامگي ها راه نجات اقتصاد ايران را در بهره گيري درست از مزيت هاي موجود مي داند،وي البته بر اين باور استوار است كه مزيت هاي قابل آفرينش زيادي در ذهن جوانان ايراني وجود دارد كه هركدام مي تواند بيش از سرمايه هاي فيزيكي و معدني خلق فرصت و درامد كند.مشروح مصاحبه دنياي صنعت با وي در پي مي ايد:

مزيت ايران از نظر توليد محصولات پتروشيمي چيست؟

 

ايران به دليل در اختيار داشتن ذخاير ارزان قيمت گاز در شمال شرق و جنوب كشور و امكان دسترسي به بازار هاي مصرف در كشورهاي همجوار و از طريق درياهاي آزاد مزيت نسبي خوبي جهت توليد محصولات پتروشيمي دارد.همچنين بازار داخلي نيز كشش مناسبي براي مصرف بخش قابل توجهي از توليدات داخل را مهيا نموده است.

نياز اصلي واحد هاي پتروشيمي عبارتند از آب و گاز، لذا احداث واحد هاي پتروشيمي در نزديكي منابع توليد گاز و نزديكي آب هاي آزاد دريا براي سرمايه گزار از جذابيت بالايي برخوردار است سرمايه گذاري كه به دليل مصالح كشور و اشتغال زايي و توسعه منطقه اي نسبت به احداث كارخانه در مناطق دور از دريا اقدام مي كند مي بايست مورد توجه وحمايت بيشتري قرار گيرد.

آيا شيل گازو تكنولوژي استخراج آن، منجر به تهديد مزيت ها و بازار هاي صادرات محصولات پتروشيمي با پايه گاز نمي باشد؟

ذخاير عمده شيل گاز در امريكا وجود دارد و كشور هاي بزرگ مصرف كننده همچون چين و هند و چند كشور بزرگ مصرف كننده از ذخاير قابل توجهي برخوردار نمي باشندتكنولوزي بهره برداري از شيل گاز ها نسبتا گران قيمت و پر هزينه است يعني هزينه ثابت و هزينه جاري استخراج گاز از شيل گاز ها نسبتا بالاست چرا كه گازبا فشار مخزن بالا نمي آيد و مي بايست شكاف در مخازن شيل گاز ايجاد و فشارهيدروليكي بسيار بالايي اعمال شود تا گاز استخراج گرددلذا قيمت تمام شده گازتوليدي همواره گران تر از گاز توليدي از ميادين گاز در خاور ميانه و روسيه مي باشد لازم به ذكر است كه آمريكا يكي از بزرگترين مصرف كنندگان انرژي در جهان مي باشد و ذخاير نفت ان كشور رو به اتمام است لذا گاز هاي توليدي اين كشور صرف مصرف داخل خواهد شد و صادرات ان به دليل هزينه بالاي حمل قدرت رقابت پذيري با گاز توليد ايران را ندارد وقتي خوراك پتروشيمي ها يعني گاز ارزان تر باشد محصول نهايي نيز قابليت انعطاف پذيري و هماهنگي بيشتري با بازار مصرف خواهد داشت به اين ترتيب واحد هاي پتروشيمي با خوراك گاز همچنان مزيت نسبي ايران مي باشد به شرط اينكه مطالعه بازار و بازار يابي و مكان يابي احداث كارخانه به درستي انجام شود و همه فعاليت ها برنامه محور و بر اساس سياستگذاري هاي كلان و متمركز انجام پذيرد و شركت ملي صنايع پتروشيمي نقش سياستگذاري و هماهنگي خود را به بهترين شكل اجرا نمايد كه انشاء ا... همواره چنين خواهد بود.


در حال حاضر سياستگذاري در خصوص كود اوره توليد كشور چگونه انجام مي شود؟



شركت خدمات حمايتي هر ساله ميزان مصرف كشور را پيش بيني و اعلام مي نمايد وبراي هر كارخانه متناسب با ميزان توليد آن كارخانه سهميه فروش كود با قيمت يارانه اي اعلام مي كند و شركتهاي توليد كننده موظف هستند كه سهميه خود را درب كارخانه تحويل شركت خدمات حمايتي نمايند تا اين شركت نسبت به انتقال كود به مقاصد مصرف در هر استان اقدام نمايد در اين خصوص چند نكته حائز اهميت وجوددارد اول اينكه ميزان مصرف بايد به درستي اعلام شود مثلا اگر مصرف كشور 1.7ميليون تن است و به اشتباه 2.2 ميليون تن اعلام شود اين موضوع باعث ايجاد رانت و خداي ناكرده سوء جريان خواهد شد چرا كه بر اساس اعلام نيازي كه شركت خدمات حمايتي اعلام مي كند سهميه كود يارانه اي براي شركتهاي توليد كننده تعيين مي شود و به اين ترتيب امكان فشار بر برخي شركتها جهت تحويل كود يارانه اي زيادتر و اختصاص سهميه يارانه اي كمتر به شركتهاي توليد كننده بزرگ و يا توليدكنندگاني با نفوذ بيشتري، بوجود خواهد آمد.لذا انتظار است ميزان مصرف داخل بصورت دقيق تر اعلام شود و اگر خطاي محاسباتي وجود دارد هر ماه بررسي و اصلاح لازم انجام پذيرد چرا كه اگر جز اين باشد ممكن است زمينه سوء جريانات اقتصادي بوجود آيد و فشارهاي آزار دهنده و ناحقي بربرخي شركتها اعمال شود.البته شركت خدمات حمايتي از تيم مديريتي نسبتا قوي برخوردار است و آنها نيز در حال بررسي و يافتن راهكار براي حل اين مشكل هستند بهر حال ساير دستگاه هاي اجرايي مرتبط نيز مي بايست اطلاعات درست و دقيق تر در اختيار سازمان خدمات حمايتي قرار دهند تا اين سازمان بتواند بر اساس ايناطلاعات برنامه ريزي دقيق تري انجام دهد.


نظر به اينكه احداث كارخانه در مناطق دور از دريا، هزينه صادرات و توليد را افزايش مي دهد راهكار حمايتي از اينگونه شركتهاي پتروشيمي چيست؟

احداث هر واحد توليدي خصوصا كارخانه پتروشيمي كه از توجيه اقتصادي برخوردارنباشد براي سرمايه گذاري كه سودمتناسب با سرمايه را رصد مي كند نه عاقلانه ونه منطقي است اما انتظار است براي حمايت از سرمايه گذاري در مناطق دور دستمزيت هايي براي سرمايه گذار اختصاص يابد كه از جمله آنها عبارتند از برخي معافيت هاي مالياتي و كاهش ماليات بر سود و حمايت جهت بازار يابي و عرضه محصول به قيمت مناسب و ساير حمايت ها البته احداث برخي كارخانه ها در مناطق دور دست براي خدمات رساني هاي دولت يك مزيت است به عنوان مثال دولت كود اوره را به قيمت يارانه اي بين كشاورزان توزيع مي كند و مناطق شمال و شمال شرق كشور يكي از مصرف كنندگان عمده كود اوره مي باشند انتقال كود از مناطق جنوبي كشور به مناطق ياد شده هزينه آشكار و پنهان زيادي به ذنبال ددارد لذا احداث كارخانه كود شيميايي در نزديكي مناطق پر مصرف براي دولت(نه براي سرمايه گذار غير دولتي) يك مزيت است.يكي از سياست هاي درستي كه اكنون اعمال مي شود اين است كه

سو آپ كود شيمايي در داخل كشور فعال شده يعني شركتي كه 500 هزار تن كود اوره توليد مي كند و 200 هزار تن آن سهميه كود يارانه اي است كه بايد با قيمت هاي مصوب تحويل شركت خدمات حمايتي نمايد و 300 هزار تن مابقي را طبق نظر خود در داخل يا خارج كشور به فروش رساند چنانچه اين شركت بخواهد 300 هزار تن كود را به جنوب كشور حمل كند بيش از 10 ميليارد تومان هزينه يارانه گازوئيل مي شود كه دولت پرداخت مي نمايد از طرف ديگر شركتي كه در عسلويه واقع شده مي بايست بيش از 300 هزار تن سهميه كود اوره يارانه اي را تا مناطق شمالي حمل كند لذا با هماهنگي دو شركت توليد كننده و شركت خدمات حمايتي شركتي كه در مناطق شمالي واقع شده 300 هزار تن كود در اختيار را تحويل دولت مي دهد و معادل آن كود جهت صادرات از عسلويه تحويل مي گيرد اين اقدام مزيت هاي زيادي براي دولت و اقتصاد ملي دارد اول اينكه از تردد ده ها هزار كاميون در اين مسير جلو گيري مي شود كه اين امر منجر به پيشگيري از تصادفات هولناك جاده اي خواهد شد از طرف ديگر منجر به صرفه جويي قابل توجه در مصرف گازوئيل مي شود و از آلودگي محيط زيست و هزينه هاي ناشي از آن جلوگيري مي نمايد. به اين ترتيب واقع شدن شركت توليد كننده كوداوره در منطقه شمال شرق صرفه جويي زيادي براي دولت به دنبال داشته است صرفه جويي كه سرمايه گذار انتفاع چنداني از آن نمي برد حمايت از سرمايه گذار كه در سخنان نخستين به آن اشاره شد در اينجا بايد اعمالشود. 

همه شركتهاي توليد كننده كود اوره مكلف هستند سهميه كود يارانه اي خود را درب كارخانه تحويل شركت خدمات حمايتي نمايند لذا اين شركتها نبايد از اجراي طرح سو آپ به دنبال كسب درامد باشند دولت اينجا بايد از سرمايه گذار در مناطق دور دست حمايت كند و اجازه ندهد هزينه مازاد از چنين شركتي دريافت شود و حتي در اختصاص سهميه كود يارانه اي نيز بايد فشار كمتري به سرمايه گذار در مناطق دور دست اعمال كند اين سياست گذاري هاي كلان مي بايست توسط شركت ملي صنايع پتروشيمي مورد پيگيري قرار گيرد و چنانچه لازم باشد از دولت مصوبه دريافت نمايد.

اينجاست كه سياست گذار كلان و واحد مي توان نقش خود را به شكل مناسبي اعمال نمايد.